Image (132)

Malarstwo jako tekst i kontekst kultury w edukacji polonistycznej...

125

	E. Munch, Krzyk P. Picasso, Biedacy na tle morza, Wojna, Guer-nica — obraz—pomnik cierpiącej Hiszpanii M. Chagall, Wojna A. Wróblewski, Rozstrzelanie	kolorów, pór dania i roku), układy kompozycyjne są wyzwaniem do odczytywania ukrytych znaczeń i artystycznego przesłania w kontekście genetycznych uwarunkowań analizowanych przekazów oraz realiów współczesności.
kreacja rzeczywistości wysnutej z fantazji, snów, wyobraźni, gry skojarzeń, ukrytych stron duchowego życia człowieka	H. Bosch, Sąd ostateczny, Ogród rozkoszy ziemskich, Kuszenie św. Antoniego S. Dali, Uporczywość pamięci, Stół słoneczny, Narodziny potworów, Głowy pełne chmur R. Magritte, Obszar nawiedzony, Towarzysze strachu, Związki wyboru, Zakochani, Obszar nawiedzony G. de Chirico, Niepokojące muzy, Niepokój poety, Wielki metafizyk	Czytanie obrazów odwołujących się do sfery życia duchowego, obrazujących ukryte stany ludzkiej świadomości, fantazji, wewnętrznych niepokojów — to przede wszystkim spotkania z fantastycznym malarstwem H. Boscha oraz nawiązującą do tej tradycji w XX w. twórczością malarzy surreali-stów, operujących wyszukaną metaforą plastyczną. Przywoływane na obrazach Boscha dziwne stwory, demony, mary, ludzkie twarze wykrzywione grymasami mogą i powinny prowokować refleksje, pytania, np. o konwencję (groteska, karykatura) i motywację ich zobrazowania, impresyjność. Surrealistyczne obrazy, pozornie odtwarzające otaczający świat, odsyłają do tajemniczych i niezwykłych sfer myślenia i przeżywania. Intrygują przywoływanymi krajobrazami bezludnych miejsc, atmosferą wyobcowania, poczucia pustki, zagadkowością, narzucają potrzebę odwrotu od potocznej realności i wejścia w sferę wyzwolonej wyobraźni jako warunku odczytania metaforycznych znaczeń, ukrytych sensów, dostrzeżenia i uzasadnienia zaskakujących skojarzeń (będących również wynikiem przywoływanych w sąsiedztwie tekstów werbalnych).
ilustracja do utworu literackiego (lub innego tekstu kultury)	Np. ilustracje do Pana Tadeusza. M. E. Andriołli, Polonez J. M. Szancer, Polonez J. Wilkoń, Polonez	Obraz jako ilustracja do tekstu literackiego sprzyja konfrontowaniu wizualnego przekazu z werbalnym pierwowzorem, prowokuje do ustaleń, dotyczących typów i stylu ilustracji (tj. rozstrzyga-