Image (118)

Iwona morawska

Malarstwo jako tekst i kontekst kultury w edukacji polonistycznej gimnazjalistów

1.

P

,opatrz na obraz...”, „przyjrzyj się uważnie”, „spójrz...”, „jakie wrażenia i refleksje wywołuje w tobie ten obraz”, „do posta-5? wienia jakich pytań cię skłania”, „opisz wybraną reprodukcję obrazu”, „opisz, co widzisz, co czujesz, patrząc na...”, „opowiedz historię przedstawioną na obrazie” — to tylko niektóre z przykładowych zadań, ukierunkowanych na rozwijanie „aktywności wizualnej”¹ ucznia jako odbiorcy/czytelnika i zarazem współtwórcy ikonicznych tekstów kultury. Bogato reprezentowane są wśród nich (jak wynika z ana-azy wybranych podręczników języka polskiego dla klas gimnazjalnych²) reprodukcje malarstwa³, którym - obok literatury oraz innych

1

   Zob. J. Młodkowski, Aktywność wizualna człowieka, PWN, Warszawa-Łódź 1998; Arnheim, Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, tłum. J. Mach,

Gdańsk 2004.

2

   Przytaczane w dalszej części pracy przykłady czerpałam z następujących podręczników do kształcenia kulturowo-literackiego w gimnazjum: KCNB: A. Kowalczykowa, K. Mrowcewicz, Kto czyta, nie błądzi. Literatura i Kultura. Gimnazjum 1, STENTOR, Warszawa 1999 (kl. 2, 2000; kl. 3, 2001); ŚSO: W. Bobiński, Świat w słowach i obrazach 2. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego dla klasy 1 gimnazjum, WSiP, Warszawa 2002 (kl. 2, 2000; kl. 3, 2001); MN: A. Łuczak, E. Piylińska, R. Masz-ka, Między nami. Język polski dla klasy 1 gimnazjum, GWOś, Gdańsk 2002 (kl. 2, 2003; kl. 3, 2004); RS: T. Michałkiewicz, Rozwinąć skrzydła. Język polski. Kształcenie kulturowe. Podręcznik dla 1 klasy gimnazjum, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000, cz. 1 i 2 (kl. 2, wyd. Nowa Era, 2001; kl. 3, 2003); ND: B. Kasprzakowa, Naucz się dziwić. Literatura i sztuka. Język polski. Podręcznik dla klasy 1 gimnazjum, eMPi2, Poznań 2001 (kl. 2, 2002, kl. 3, 2003).

3

Wytłuszczoną czcionką zapisałam przywoływane dalej skróty tytułów poszczególnych podręczników. Zabieg ten pozwolił uniknąć przytaczania rozbudowanych przypisów bibliograficznych, zapewnił identyfikację źródła.