Image (135)

128 Iwona Morawska

poznawcza	Czerpanie wiedzy z obrazów, np.: -    o kulturze danej epoki, Piekarz z żoną (I w n.e.); P. Bruegel, Myśliwi na śniegu', Wright, Planetarium, 1776; -    o tradycji, np. rycerskiej, V. Car-paccio, Rycerz itd.	„Powiedz, czego się można dowiedzieć o namalowanych postaciach, analizując fresk Piekarz z żonc£. (MN 1, s. 100) „Przyjrzyj się obrazowi [...] wyobraź sobie, że jesteś jedną z postaci namalowanych przez artystę. Kim jesteś? Gdzie idziesz? W jakim jesteś nastroju? Jakie wrażenia wywołuje w Tobie namalowany przez Brue-gla krajobraz?”. „Odwołując się do wiedzy o oświeceniu, podaj co najmniej trzy argumenty dowodzące, iż obraz Planetarium wyraża ducha epoki”. (MN3, s. 267)
lekturowa	Obraz malarski jako tekst do czytania: H. Memling, Sąd Ostateczny J. Duda-Gracz, Dwa pokolenia, 1974	„Przygotuj opis obrazu... (KCNB, 1, s. 149) Opisz wybrany obraz”.^27 (MN, 1,67) „Przyjrzyj się dokładnie obrazowi Sąd Ostateczny, a następnie przeczytaj poniższe interpretacje dzieła. Wskaż w każdej z nich odpowiedź, którą uważasz za nieprawdziwą”. (MN 1, s. 155). „Porozmawiajcie na temat różnic pokoleniowych, traktując obraz J. Dudy-Gracza jako punkt wyjścia waszych rozważań”. (MN3, s. 75).
kontekstowa	P. Bruegel, Pejzaż z upadekiem Ikara P. P. Rubens, Upadek Ikara, H. Matisse, Upadek Ikara (J. Parandowski, Lot Ikara (frag. Mitologii)-, J. Iwaszkiewicz, Ikar (frag. opowiadania); B. Arct, Próby lotu (frag. książki Rycerze biało-czerwonej szachownicy)	„Porównaj dwa obrazy, na których przedstawiony został upadek Ikara: Bruegla i Ru-bensa. Zwróć uwagę na to, jaki moment ukazali malarze. Co każdego z nich zainteresowało najbardziej w micie o Ikarze? Która wizja bardziej do ciebie przemawia? Dlaczego?”. (KCNB 1, s. 114) „Odwołaj się do fragmentu Biblii i potraktuj obraz (P. Bruegela, Wieża Babel)]ako kontekst”. (MN 1, s. 123)

²⁷ Tego rodzaju zadania wymagają znajomości języka sztuk plastycznych, wiedzy o budowie dzieła malarskiego, właściwych mu środkach artystycznego wyrazu, stąd bardzo pomocne są dla ucznia podawane w niektórych podręcznikach pojęcia, wyrażenia, zwroty, przykładowe opisy obrazów, które wspomagają samodzielne tworzenie tekstów związanych z ikonosferą (opisów, analiz, ocen, swobodnych wypowiedzi). Dotyczy to zwłaszcza podręczników Między nami (MN), Rozwinąć skrzydła (RS).