124 Iwona Morawska
Botticelli, Narodziny Wenus — A. Warhol, Wenus Botticellego L. da Vinci, Mona Liza — M. Duchamp, Mona Liza z wąsami J. Chełmoński, Orka F. Ruszczyć, Orka W. Wojtkiewicz, Orka G. Courbet, Spotkanie albo dzień dobry panie Courbet - P. Gauguin, Bonjour Monsieur Gauguin E. Manet, Balkon — R. Magritte, Balkon Maneta |
parodia, prowokacja, stylizacja, transpozycja, itp.), odczytania artystycznych intencji, przywołania kontekstów, warunkujących zrozumienie symbolicznych i metaforycznych znaczeń obrazu w nawiązaniu do źródła/źródeł jego inspiracji, odkrycia nowych sensów, znaczeń, jakie tworzy gra z tradycją itp. Groteskowe obrazy J. Dudy-Gracza, „straszne i śmieszne zarazem” ze względu na karykaturalne, komiczne ujęcie znanych motywów, mogą być odczytywane jako ironiczny komentarz i wyraz dezaprobaty dla zjawisk kojarzących się ze współczesnością, a zwłaszcza pogonią za dobrami materialnymi, zanikaniem wrażliwości na piękno i wdzięk, poczuciem zagubienia, chaosu itd. Obraz Józefowi Chełmońskiemu, będący pastiszem Babiego lata, kieruje uwagę na wierne odbicie kompozycji i motywu leżącej postaci, którą jest tu nie młoda, rozmarzona dziewczyna, zauroczona widokiem mijającego lata, lecz tęga baba, w minispódniczce, plastikowych kozakach, zajęta słuchaniem radia. Obraz skłania do refleksji nad upływem czasu, zmianą realiów kulturowych, stylów zachowania, prowokuje do odczytania intencji malarskiej groteski, dedykowanej sławnemu malarzowi (np. żal za tym, co bezpowrotnie odeszło i odchodzi, a kojarzy się z romantycznym przeżywaniem świata, czerpaniem siły, inspiracji w obcowaniu z naturą itp.). | |
oskarżenie, bunt, sprzeciw, protest |
Goya, Rozstrzelanie powstańców (3 maja 1808) E. Delacrońc, Wolność wiodąca lud na barykadyRzeźna wyspie Chios N. Poussin, Rzeź niewiniątek |
Tego rodzaju obrazy dostarczają przykładów zaangażowania sztuki w dziejowe wydarzenia przez przywoływane na nich sceny, postacie, symbole, idee kojarzące się z dramaturgią historycznych przełomów oraz szeregiem innych zjawisk, będących w życiu narodów, społeczeństw źródłem niepokoju, kryzysu wartości, poczucia krzywdy itd. Stosowane przez artystów skróty plastyczne, ekspresyjne aluzje, wymowna symbolika (miejsc, gestów, postaci, |