Image (127)

120 Iwona Morawska

-    organizowanie lektury opracowań (literackich, paraliterackich, tzw. metoda tekstu przewodniego), dostarczających przykładów obcowania ze sztuką (m.in. malarstwem) i werbalnego rejestrowania doznanych pod jej wpływem emocji, wrażeń, przemyśleń;

-    ćwiczenia transformacyjne, polegające np. na redakcji tekstów inspirowanych treścią obrazu (opisy sytuacji, postaci, zjawisk przyrody, wymyślanie historii do obrazu itp.);

-    interpretacje porównawcze obrazów, wchodzących w dialog in-tertekstowy (również z innymi przekazami kultury), połączone z formułowaniem wniosków badawczych;

-    zadania związane z formułowaniem pytań do obrazu, jego autora, przedstawionej sytuacji, jej bohaterów;

-    redagowanie opisów sytuacji przedstawionych na obrazach (wspomagane podanym w ramce słownictwem);

-    ćwiczenia w tytułowaniu lub zmianie tytułu zamieszczonego obrazu;

-    zadania polegające na „ożywianiu” obrazów przez wymyślanie dialogów, monologów wewnętrznych portretowanych postaci, tworzeniu opowieści o ich życiu (swobodnych lub inspirowanych, np. historycznym kontekstem);

-    tworzenie map mentalnych, rejestrujących „czytanie” obrazów, ich rozumienie, ustalenia interpretacyjne, skojarzenia itp.;

-    rozwijanie metarefleksji nad sztuką/o sztuce (min. o malarstwie), przez ukierunkowaną lekturę fragmentów poświęconych jej opracowań²⁰;

-    twórcze naśladownictwo, tj. literackie i pozaliterackie realiza-cje/prace uczniów (indywidualne lub grupowe), inspirowane lekturą obrazów i tworzone na wzór pisarzy, poetów, publicystów, dla których malarstwo (i w ogóle sztuka) było źródłem artystycznych inspiracji, czemu dali wyraz w swoich tekstach: poezji, prozie, beletryzowanych wspomnieniach, dziennikach z podróży, biografiach, felietonach, esejach itd.²¹

²⁰ W podręcznikach można odnaleźć m.in. fragmenty następujących publikacji: J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Z. Herbert, Martwa natura z wędzidłem, Barbarzyńca w ogrodzie, Sz. Kobyliński, Podszeptnik rysownika, A. Kubówna, Krajobraz z tęczą itd.

²¹ Wśród tego rodzaju tekstów zamieszczanych (we fragmentach lub w całości, gł. poezja) w niektórych podręcznikach do języka polskiego są: Z. Herbert, Barbarzyńca w ogrodzie, Martwa natura z wędzidłem; W. Beckett, Historia małarstwa. Wędrówki po historii sztuki Zachodu, tłum. H. Andrzejewska, I. Zych, Warszawa 1999; J. Iwasz-