img021 (50)

Zakończenie.

Od tradycji jako upodmiotowienia do upodmiotowienia jako tradycji: w stronę polityki miejsca

O charakterze i dynamice procesów rozwoju i upodmiotowienia społeczności Radzionkowa decydują określone interakcje uwarunkowań i czynników rozwoju. Wydaje się, że uwarunkowania historyczne i polityczne, a także geograficzne, mają tu zasadnicze znaczenie. Kontekst historyczny, w jakim społeczność Radzionkowa funkcjonowała, znalazł swoje odbicie w lokalnej tożsamości i kulturze, które stały się podstawowymi zasobami rozwoju gminy, będąc jednocześnie - w początkowej fazie analizowanego procesu - jego mechanizmami. Ten wewnętrzny mechanizm kulturowy mógł jednak zostać uruchomiony tylko w określonych okolicznościach, ponieważ wymagał zmian w obszarze uwarunkowań, przede wszystkim o charakterze politycznym. Początek transformacji ustrojowej, decentralizacja władzy i reforma administracyjna kraju przesądziły o uruchomieniu opisanego procesu. Wcześniejszy kontekst polityczny nie pozwalał bowiem na wykorzystanie potencjału rozwojowego gminy.

Uruchomienie zasobów kulturowych i społecznych, a więc ich konwersja w kapitał rozwojowy, wymagało pewnego stopnia podmiotowości. Podmiotowość tę zwiększyła w sposób instytucjonalny reforma administracyjna kraju, ale o niej nie przesądziła. Wpływ decentralizacji na aktywizację społeczności nie jest zatem oczywisty, a świadcz:} o tym liczne wypadki marginalizacji usamodzielnionych na drodze reformy samorządowej gmin. Jednocześnie wysoka podmiotowość mieszkańców Radzionkowa nie pozwalała na rozwój w warunkach centralizacji kraju. Zachowując wewnętrzną podmiotowość „na własnym podwórku”, radzionkowia-nie nic dysponowali podmiotowością zewnętrzną wobec globalnego systemu społecznego. Dopiero zmiana kontekstu politycznego i upodmiotowienie lokalnych układów pozwoliły na transformację lokalnych zasobów kulturowych w kapitał rozwojowy.

Integracja europejska, która niejako wymusza otwarcie się społeczności na zewnętrzne środowisko, stwarza kolejne uwarunkowania kontekstowe dla oddolne-