img002 (64)

img002 (64)



m Gramatyka

Cechą charakterystyczną języka czeskiego jest podział na język literacki, pisany (spisovna ćeśtina) i język potoczny, którym mówi się na co dzień (obecna ćeśtina). Ten pierwszy jest językiem oficjalnym, używanym w telewizji, prasie, dlatego to właśnie jego uczą się obcokrajowcy (jest on też podstawą naszego kursu). Drugi rodzaj czeszczyzny (nieoficjalny) jest interdialektem, którym posługują się głównie mieszkańcy Czech i zachodnich Moraw. Ten potoczny czeski wywodzi się z gwary środkowoczeskiej (czyli z okolic Pragi) i występuje tylko w postaci mówionej.

W rzeczywistości istnieje o wiele więcej odmian języka czeskiego: hovorova ćeśtina (będąca ustną formą języka literackiego), narzecza (czyli dialekty: czeskie, środ-kowomorawskie, morawskosłowackie, śląskie), interdialekty, język zawodowy (profesnf mluva), język środowiskowy (slang) i inne.

Przykłady różnic między dwiema podstawowymi odmianami języka czeskiego:

Spisovna ćeśtina (język oficjalny)

małe mesto (małe miasto) młyn (młyn)

otevrit okno (otworzyć okno) velky dum (wielki dom) mleko (mleko)


Obecna ćeśtina (język potoczny) mały mesto mlejn

votevrlt vokno velkej dum milko


Aa Aa

kratkę a, dlouhe a

B b

be

C c

ce

Ćć

će

Dd

de

Dd’

de

EeEe

kratkę e, dlouhe e

Ff

ef

Gg

ge

H h

ha

Ch ch

cha

liii

kratkę i, dlouhe i


J] je

IS. K

i i

Ka

L 1

ei

M m

em

N n

en

Ń ń

OoÓó

kratkę o, dlouhe o

Pp

pe

Qq

kve

R r

er

R r

er

Ss

es


Śś

W w

dvojite ve

Tt

te

X x

iks

tr

te

Yy Yy

kratkę tvrde i, dlouhe tvrde i

U u U u

kratkę u, dlouhe u

Zz

zet

V v

ve

Żż

zet

ch występuje w alfabecie czeskim

po literze h.

Litery g, w, x występują tylko

w wyrazach obcych.


ZASADY PISOWNI I WYMOWY

■ Samogłoski

W języku czeskim występuje 5 samogłosek krótkich: a, e, i, o, u, oraz 5 samogłosek długich: a, e, \, ó, u (u). Samogłoski długie oznaczane są ukośną kreską nad literą (jest to tzw. ćarka) i wymawiane są dłużej. Długość samogłoski jest bardzo istotna, ponieważ często decyduje o znaczeniu wyrazu np. byt (być) - byt (mieszkanie), pracuji (pracuję) - pracuji (pracują).

Niektórym samogłoskom warto poświęcić nieco więcej uwagi:

i (i) / y (y) - w wymowie nie ma między nimi zasadniczej różnicy, natomiast w pisowni wybór jednej z liter decyduje o znaczeniu wyrazu, np. bil (bit) - byl (był).

u / u - długie u oznaczane jest albo kółeczkiem (tzw. kroużek), albo ukośną kreseczką (tzw. ćarka). Litera u występuje często na początku wyrazów (np. urad - urząd). Żadne czeskie słowo nie zaczyna się od u. Litera u występuje w środku i na końcu wyrazów (np. nuż - nóż, mużu - mężczyzn). e - po spółgłoskach p, b, v, f wymawiamy jak „ie” (np. beh - bieg wymawiamy jak „bieh”). W połączeniach cJe,te, ne spółgłoski ulegają zmiękczeniu i wymawiamy je odpowiednio: d’e, t’e, n’e. Szczególna jest wymowa połączeń e ze spółgłoską m (np. mesto - miasto wymawiamy jak „mńesto”, a me jak „mńe”).

■ Spółgłoski

W języku czeskim jest 25 spółgłosek: b, c, ć, d, d’, f, g, h, ch, j, k, I, m, n, ń, p, r, r, s, ś, t, t’, v, z, ż.

7


www.jezykiobce.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
img002 (91) Gramatyka Cechą charakterystyczną języka czeskiego jest podział na język literacki, pisa
IMGw29 jest sprawne prowadzenie przedsiębiorstwa. Dodatkową cechą charakterystyczną tego narzędzia j
skanuj0002 17.    Cechą charakterystyczną konkurencji monopolistycznej jest: a)
skanuj0075 Cechą charakteryzującą system podatkowy jest katalog zasad podatkowych. Zasady podatkowe
17091 img168 114 c) Dyskusja panelowa (panel; dyskusja obserwowana) Cechą charakterystyczną tej meto
WP 1306145 65.    Cechą charakterystyczną raka nerki jest: A.    szyb
na dz z pol087 176 1 Cechą charakterystyczną tej kultury jest bogaty zestaw narzędzi kamiennych i ko
Charakterystyka umów handlowych 9Główną cechą charakteryzującą umowy handlowe jest szeroki zakres
72 73 (19) Cechą charakterystyczną badań historycznych jest pośredniość poznania. Fakty, zjawiska i
skanuj0030 u UKŁAD Z BRAKIEM ROZPUSZCZALNOŚCI W STANIE STAŁYM Z EUTEKTYKĄ Cechą charakterystyczną te
CCF20120509057 4.’0 cz-pt iu/,wuj/.ama i uu
20906 OMiUP t1 Gorski0 2.2. POMPY WYPOROWE Cechą charakterystyczną pomp wyporowych jest przetłaczan

więcej podobnych podstron