img206

Część VI

Zrobiłem... i zrozumiałem

1. Metoda projektu na lekcjach przedmiotów humanistycznych

Metoda projektu staje się obecnie w Polsce coraz popularniejsza, a jej podstawowe założenia znane są od dawna. Początków tej metody należy • ; szukać w Stanach Zjednoczonych jeszcze przed I wojną światową, potem> dotarła ona do wielu krajów, m.in. do Anglii, Niemiec i Danii, gdzie w miejsce tradycyjnego systemu klasowo-lekcyjnego wprowadza się tzvfcp projekty jako metodę nauki i jednocześnie formę organizacji pracy nauczyi-p cielą z dziećmi. Nowe podejście do projektów rozumianych początkowo ‘i jako pewne zamierzenia w nauczaniu pracy ręcznej, nastąpiło za sprawą publikacji J. Deweya i W.H. Kilpatricka. Obydwaj pedagodzy w sponta- v₄;|j| nicznych zainteresowaniach dzieci widzieli wskazówkę dla organizować; nia pola ich aktywności wokół pewnego centrum, projektu. Dewey chciał przygotować dziecko do rozwiązywania zadań praktycznych, jakie nasuwa życie, kładł więc nacisk na rozwój umiejętności myślowego i teore-|. tycznego opanowania sytuacji praktycznych dla pozytywnego ich rozwiązania [55].

Formułowane później definicje i odmiany metody projektów mają na- .• stępujące wspólne cechy: określenie celu i zadania przez wychowanków,-« planowanie pracy i ocena wykonanego projektu. Metoda projektów stał: się głównym ogniwem szkoły progresywnej i tzw. Nowego wychowania.

tematy wokół których '.-W

liL

W szkołach byłego ZSRR zaraz po rewolucji, głównymi teoretykami metody stali się pedagodzy polskiego pochodzenia: P. Błoński i S. Szacki. Odrzucili system klasowo-lekcyjny i podział treści według przedmiotów nauczania, wprowadzając w to miejsce koncentry

miało się skupiać nauczanie zarówno języka, historii, przyrody, matematyki itd. Poszukiwano powiązania wiadomości w struktury odpowiadające rzeczywistym związkom nauki i życia. Jednak po kilku latach nastąpiła reakcja przeciwko zbyt skrajnie radykalnemu wprowadzaniu tej metody do szkół, co w konsekwencji doprowadziło do braku systematycznego opanowania podstaw wiedzy i obniżenia ogólnego poziomu wykształcenia. W ZSRR nie tylko zerwano z tą metodą, ale powrócono do budowy szkoły tradycjonalistycznej z bardzo twardym systemem klasowo-lekcyjnym i reżimem programowym [55].

Pełne zaznajomienie w Polsce z metodą projektów nastąpiło po opublikowaniu w 1930 roku przekładu książki J. Alfreda Stevensona: Metoda projektów, choć należy tu zaznaczyć, że prace nad wprowadzeniem tej metody do szkolnictwa miały miejsce jeszcze przed I wojną, a w latach dwudziestych eksperymentowano już z projektem w seminarium nauczycielskim w Warszawie, a we wsi Turkowicze na Wołyniu Michał Sjudak oparł nauczanie szkolne na życiu i pracach wsi, przekonując uczniów, że wiedza przyczynia się do ulepszenia życia na wsi i lepszego gospodarowania.

W edukacji przez projekt rozumie się „metodę nauczania, której istota polega na tym, że uczniowie realizują określone duże i czasochłonne przedsięwzięcie w oparciu o przyjęte wcześniej założenia. Przedsięwzięcie takie charakteryzuje się tym, że:

•    ma określone cele i metody pracy,

•    ma określone terminy realizacji całości zadania i jego poszczególnych etapów,

■i wyznaczone są osoby odpowiedzialne za jego realizację,

•    wykorzystywane są pewne zasoby (również finansowe),

•    znane są kryteria oceny,

•    uczniowie pracują głównie samodzielnie i na własną odpowiedzialność, choć według instrukcji podanej przez nauczyciela,

•    rezultaty pracy prezentowane są publicznie (na forum klasy, szkoły...). J. Królikowski dzieli projekt przdsięwzięcia na dwa rodzaje:

•    Projekt badawczy polegający na zebraniu i usystematyzowaniu przez uczniów wiedzy o pewnych zagadnieniach programowych oraz przedstawieniu tejże wiedzy przed klasą czy szkołą w postaci esejów, plakatów, albumów, folderów, broszurek, książeczek, filmów, gier, zabaw, inscenizacji, kostiumów i rekwizytów, wywiadów, ankiet, modelu lub planu, wystawy, prezentacji muzyki itd.

s-

' ' 'ż