0000019 (7)

woreczki z piaskiem, sprężyny lub gumy, specjalne metalowe sandały lub też wykorzystuje się urządzenie bloezkowo-ciężarkowe.

Klasyczna wersja tej metody ma częściowo zastosowanie w sporcie inwalidów. Można ją stosować w dwu odmianach, tj. powodując albo skurcze koncentryczne albo ekscentryczne mięśni. Obciążenie dla skurczów koncentrycznych ustala się poprzez sprawdzian, wychodząc od 50—60% ciężaru maksymalnego. W praktyce (głównie ze względu na trudności w oddychaniu) w trakcie prowadzenia takiego treningu nie dochodzimy nigdy do większego obciążenia niż 80—85% oporu maksymalnego. Liczbę powtórzeń ćwiczenia, jak również liczbę serii ustala się tak jak w metodzie ciężkoatletycznej. Należy pamiętać, że przy zwiększaniu oporu zmniejsza się liczba ..zatrzymań ruchu”, która przy obciążeniach zbliżonych do maksymalnych nie powinna przekraczać dwóch.

Zastosowanie skurczów ekscentrycznych mięśni w tej metodzie polega na tym, że w czasie pracy ustępującej (wynikającej z rozkurczania się mięśnia) ćwiczący próbuje przez moment utrzymać ciężar w fazie pośredniej. Na przykład jeżeli rekord paraplegika w wyciskaniu sztangi na leżąco wynosi 150 kg. to do ćwiczenia możemy użyć ciężaru o 20—30% wyższego. Przy asekuracji przez dwie osoby, które stoją z boku i trzymają za gryf sztangi. ćwiczący stara się 2—3 razy powstrzymać opadający ciężar. Ze względu na duże opory tego rodzaju ćwiczenia stosujemy tylko z zaawansowanymi i systematycznie trenującymi inwalidami.

1.6.7. Trening dynamiczny siły dc Lorme’a

De Lorme ma olbrzymie zasługi w wypracowaniu metod kształtowania, jak również ocen siły mięśniowej. Jego metoda tzw. treningu oporowego ¹ przechodziła ewolucję. Początkowo ustalił on program, który obejmował 7—10 serii odpowiednio dobranych ćwiczeń po 10 powtórzeń w każdej, z odpoczynkiem między seriami. Ostatecznie de Lorme oparł swój sposób rozwijania siły na 30 powtórzeniach ćwiczenia, po 10 w każdej serii. W seriach zmienia się tylko opór:

—    pierwsza seria 50% oporu maksymalnego,

—    druga seria 75%,

—    trzecia seria 100%.

W metodzie tej obciążenie jest tak dobrane, aby w ostatniej serii (przy uwzględnieniu zmęczenia) można było wykonać 10 powtórzeń ćwiczenia. Trening w tej metodzie prowadzi się 4 razy w tygodniu.

Mc Queen wyróżnia dwa rodzaje treningu. W pierwszym akcentuje się głównie rozwój siły, a w drugim przyrost masy mięśniowej. Warianty jego metody (podobnie zresztą jak metody de Lorme’a) są zgodne z wymienionymi zasadami rozwijania siły metodą kulturystyczną.

Najczęściej w usprawnianiu leczniczym korzysta się z takiego programu ćwiczeń Mc Queena, który stwarza optymalne warunki do rozwijania siły i masy mięśniowej. Trening taki składa się z 4 serii wybranych ćwiczeń po 10 powtórzeń w każdej. Jest prowadzony 3 razy w tygodniu. Stosuje się tu opór nieco mniejszy od maksymalnego, który jednak wzrasta z każdą serią.

W celu dobrania odpowiedniego obciążenia należy dokonać sprawdzianu tego zespołu (lub zespołów) mięśni, które mają być poddane usprawnianiu. W metodzie tej obciążenie (opór) wzrasta zwykle <> 2.5 kg (zobacz metoda kształtowania ciała, s. 32).

Mc Queen przeprowadził wiele obserwacji nad treningiem kulturystów. W wyniku zdobytego doświadczenia i badań zaleca, aby przy programowaniu treningu uwzględniającego głównie przyrost masy mięśniowej stosować obciążenia maksymalne dla danej liczby powtórzeń oraz aby ćwiczyć codziennie, stosując 8—10 powtórzeń ćwiczenia w 3—4 seriach.

1.7. TRENING SIŁY W USPRAWNIANIU LECZNICZYM

Wszystkie wymienione wcześniej metody treningu siły są stosowane w praktyce szpitalnego i pozaszpitalnego usprawniania ruchowego. W zależności jednak od potrzeb możemy spotkać wiele ich modyfikacji w stosunku do klasycznych wzorów. Jest to naturalne, ponieważ program treningu siłowego wymaga przemyślanego i umiejętnego włączania go w całokształt, rytmu zabiegów terapeu'ycznvch.

Nie wymieniamy wszystkich przodujących w zakresie usprawnienia ruchowego ośrodków rehabilitacji w Polsce. Dla przykładu wspomnijmy o jednym z nich. tj. Stołecznym Centrum Rehabilitacji Narządów Ruchu w Konstancinie. Wypracowano w nim (Walicki, Zembaty, Majoch i wielu innych) skuteczne programy intensywnego usprawniania, które dziennie obejmują 5—7 godzin różnych ćwiczeń ze znacznym udziałem wysiłków siłowych (trening izometryczny. dynamiczny de Lorme’a i Mc Queena, obwodowy i inne). Stamtad inne placówki, w tym również spółdzielnie inwalidów, powinny czerpać wzory -Dostępowania nrzy usprawnianiu leczniczym. W spółdzielniach inwalidów czy specjalistycznych ośrodkach ZS „Start” zdarzaia sie bowiem często sytuacje, że inwalidzi mają takie braki w sprawności fizycznej, które dadzą sie wyrównać tylko przez usprawnianie lecz-

37

1

Szersze omówienie metody de Lorme’a i Mc Oueena znajduje się w pracach K. Walickiego [70 i 71].