FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW WYKŁ 11

12.05.09

INSTRUMENTY ZARZĄDZANIA NALEŻNOŚCIAMI (zmniejszenie ryzyka kredytowego, kształtowanie sprzedaży):

1. FAKTORING - forma krótkoterminowego finansowania działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, stanowiąca rozwiązanie alternatywne dla kredytu.

• usługa, polegająca na nabywaniu przez specjalistyczne instytucje factoringowe (za odpowiednią cenę ) wierzytelności z transakcji handlowych oraz na świadczeniu dodatkowych usług z nim związanych.

• Źródło zależne ( nie zaistnieje gdy nie ma należności)

• Firma musi bezspornie wkalkulować koszt związany z tą usługą ( część odsetkowa pokrywana z kapitału obrotowego)

RODZAJE:

• właściwy (bez regresu) - sprzedawanie należności

• niewłaściwy - typowe źródło finansowania, udzielone środki w zabezpieczeniu należności, gdy dłużnik nie zapłaci faktorowi, należność trafia do wierzyciela.

FAKTORANT funkcja finansowania FAKTORING (PEKAO)

KONTRAHENT funkcja gwarancyjna FAKTORANT

FAKTORING funkcja zarządzania wierzytelnością KONTRAHENT

KIEDY STOSOWAĆ???

• ma zawarte stałe umowy handlowe z kontrahentami

• nie dysponuje zabezpieczeniami wystarczającymi do uzyskania kredytu

• nierównomiernie rozłożone w czasie zapotrzebowanie na środki pieniężne

• wysokie koszty kredytów kupieckich

• pragnie mieć szybki dostęp do środków pieniężnych

KORZYŚCI:

• szybkie uzyskanie środków pieniężnych za sprzedane towary i usługi (możliwość zaangażowania pieniędzy w bieżącą działalność, wsparcie nowych przedsięwzięć).

• Możliwość natychmiastowego włączenia ich do obrotu gospodarczego - wzrost obrotów i zysków.

• Łatwiej przewidzieć przepływy pieniężne

• Poprawa wskaźników finansowych (podnosi wartość aktywów)

• Dodatkowe usługi usprawniają obrót towarowo - pieniężny

WADY:

• osłabia więzi między producentami a odbiorcami

• problem z przepływem informacji między stronami umowy factoringowej

• usługa droga dla faktoranta

• wysokie odsetki dyskontowe (stopa dyskonta > stopa procentowa kredytu)

• prowizja del credete - opłata za przejęcie przez faktora ryzyka (1-4% kwoty wierzytelności)

2. SEKURYTYZACJA NALEŻNOŚCI - emisja papierów wartościowych dłużnych zabezpieczonych przez grupę wyselekcjonowanych aktywów - należności wynikających z udzielonych kredytów i innych aktywów finansowych. Ma zapewnić dopływ kapitału przedsiębiorstwom o wyjątkowo dużych aktywach finansowych (wierzytelnościach).

ZALETY:

• przedsiębiorstwo sprzedające wierzytelności pozyskuje kapitał do bieżącej działalności (poprawa płynności)

• poprawa wskaźników finansowych (rentowność, elastyczność, stopień płynności aktywów sekurytyzowanych)

• obniża koszt kapitału

• rozszerza źródła finansowania

• tańsza w przypadku przedsiębiorstwa o wysokiej ocenie ratingowej, które nie ponosi wysokich kosztów zabezpieczenia transakcji sekurytyzacyjnej.

WADY:

• długi okres przygotowania transakcji (3m-1 rok), najczęściej koło 7-8 miesięcy

• angażowanie wysokiej klasy profesjonalistów, których brakuje na rynku

• brak regulacji prawych w Polsce i na rynkach europejskich

SPOSOBY ZABEZPIECZANIA WIERZYTELNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA (etap udzielania odroczonych terminów)

• zabezpieczenia osobiste - weksel własny, poręczenie cywilne, gwarancje bankowe, przystąpienie do długu, przejęcie długu, niedowołane pełnomocnictwo, klauzula potrącenia.

• zabezpieczenia rzeczowe - zastaw, przewłaszczenie na zabezpieczenie, sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odkupu, przelew wierzytelności na zabezpieczenie, blokada na rachunku, kaucja, hipoteka

ZAGROŻENIE NIEMOŻNOŚCI SPŁYWU NALEŻNOŚCI - ubezpieczanie kredytów kupieckich (koszt transferu ryzyka - odszkodowanie wypłacane tylko w przypadku trwałej niewypłacalności dłużnika)

INSTYTUCJE WINDYKOWANIA NALEŻNOŚCI

• kancelarie prawnicze

• wywiadownie gospodarcze

• agencje obrotu wierzytelnościami

• firmy skupiające wierzytelności

• agencje detektywistyczne

METODY WSPOMAGANIA WINDYKACJI :

• wskaźnik rotacji należności - informuje nas ile razy średnio w ciągu roku firma odtwarza stan należności, odwrotność cyklu należności, optymalny 7-10 razy (obrotów)

• wskaźnik inkasa należności - informuje, jaki czas mija od momentu wydania produktów do momentu otrzymania zapłaty, wyrażony w dniach, optymalny około 2 miesiące (najlepiej przeliczać go na określone dni odroczonych terminów)

• cykl inkasa należności przeterminowanych

DSO - liczba dni sprzedaży, za którą niezainkasowano gotówki

!!! książka spływu należności - wiemy kiedy należność jest poprzeterminowana !!!

• wskaźnik windykacji należności

• miara oceny kształtowania się poziomu należności

• stosunek wartości wpływów środków pieniężnych do kasy i na konto oraz wartości rozliczeń bezgotówkowych w danym okresie do wartości sprzedaży w tym okresie

• weryfikuje politykę stosowaną wobec kontrahentów (czy są odpowiednio dopasowane warunki płatności i zabezpieczeń)

• tyle gotówki wpłynęło ze sprzedaży którą wykreowaliśmy

ANALIZA WSKAŹNIKA WINDYKACJI:

• określenie efektywności polityki windykacji w okresie badanym

• zakres kredytowania odbiorców

• wskaźnik > 100% - zmniejszenie skali kredytowania odbiorców, ściąganie należności z poprzednich okresów, zamknięcie

• wskaźnik < 100% (w wysokości różnicy wartości sprzedaży - wartości wpływów), zwiększenie akcji kredytowej, dalsza sprzedaż z odroczonymi terminami

----------------------------------------------------------------------------------------------

ZARZADZANIE ZAPASAMI - system informacji i ogólnych działań, których celem jest wyznaczenie takiej wielkości i struktury poszczególnych elementów majątku obrotowego, niezbędnej do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, umożliwiającej zachowanie ciągłości produkcji i sprzedaży i uniknięcia zamrożenia kapitału i powstania strat.

CELEM ZARZĄDZANIA ZAPASAMI jest ukształtowanie takiego poziomu, który zapewni ciągłość produkcji i sprzedaży przy minimalnych kosztach utrzymania tych zapasów.

PRZYCZYNY UTZRYMYWANIA ZAPASÓW:

• poprawa obsługi klienta

• wspieranie ekonomiki produkcji

• umożliwienia osiągnięcia korzyści skali w sferze zapotrzebowania i transportu

• zabezpieczenie przed zmianami cen

• ochrona przed niespodziewanymi zmianami popytu i czasu realizacji zamówienia

• zabezpieczenie przed następstwami klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych

Zarządzanie zapasami polega na prawidłowej ocenie i kalkulacji CAŁKOWITYCH KOSZTÓW ZWIĄZANYCH Z ZAPASAMI:

• koszty zamawiania

• koszty utrzymania zapasów

• koszty niedoborów zapasów - zmniejszenie sprzedaży, utrata zaufania odbiorców, zakłócenia w organizacji produkcji

KOSZTY ZAMÓWIEŃ

• związane ze złożeniem zamówienia na dostawę materiałów / usług,

• koszty transportu, ubezpieczenia w czasie transportu, koszty przyjęcia dostawy.

• Względnie stałe

• Wielkość zależy od ilości składanych zamówień

• Odwrotny przyrost niż utrzymywanie zapasów

CAŁKOWITE KOSZTY ZAMÓWIEŃ

N - ilość zamówień w badanym okresie

F - koszt jednego zamówienia (jednostkowy)

KOSZTY UTRZYMYWANIA

• związane z utrzymywaniem i przechowywaniem zapasów

• koszty dzierżawy, utrzymywania powierzchni magazynowych, płace personelu obsługi magazynu, koszty wyposażenia, amortyzacji urządzeń, koszty ubezpieczenia zapasów od nieszczęśliwych zdarzeń losowych (kradzież, pożar)

• koszty zamrożonego kapitału, koszty magazynowania i obsługi, amortyzacja i zużycie ekonomiczne, ubezpieczenie, podatek od nieruchomości

CAŁKOWITE KOSZTY UTRZYMANIA ZAPASÓW

P - cena jednostkowa

A - przeciętna liczba sztuk

C - wskaźnik udziału rocznych kosztów utrzymania zapasów

!!!!!!

Zasadniczy problem gospodarowania zapasami to wyznaczenie takich rozmiarów zapasów i strategii ich uzupełniania żeby łączne koszty zakupu i utrzymania zapasów były najniższe (najczęściej dąży się do ich Zrównania)

OPTYMALNA PARTIA DOSTAWY

F - koszty stałe składania i odbierania zamówień

S - sprzedaż roczna w jednostkach produkcji

C - koszty roczne utrzymania zapasów (procent przeciętnej wartości zapasów) - wskaźnik udziału kosztów utrzymania

P - cena jednostkowa

4

ZBĘDNE (źle przekalkulowane do produkcji przedsiębiorstwa)

NADMIERNE (chwilowe)

SEZONOWE

REZERWOWE

BIEŻĄCE

NIE-PRAWIDŁOWE

ZAPASY PRAWIDŁOWE

ZAPASY OGÓŁEM

TOWARY

PRODUKTY GOTOWE

ZAPASY

MATERIAŁY

PÓŁPRODUKTY, PRODUKCJA W TOKU

---