Artur Szponder

Historia, III rok

Akademia im. Jana Długosza

w Częstochowie

Konspekt lekcji historii

dla klasy VI szkoły podstawowej

I. Typ szkoły: szkoła podstawowa

II. Typ lekcji: lekcja sprawdzająca (czas lekcji 45 minut)

III. Forma pracy z uczniami: indywidualna i grupowa

IV. Dział programowy: U progu czasów nowożytnych.

V. Temat: U progu czasów nowożytnych - sprawdzian wiadomości.

VI. Cele lekcji jest sprawdzenie wiedzy ucznia z zakresu tematów:

- Włochy krajem artystów i myślicieli.

- Jedna wiara, różne wyznania.

- Polska „złotego wieku”.

- Szlachta wraz z królem rządzi swoim państwem.

VII. Metody dydaktyczne:

- pogadanka;

- sprawdzian wiadomości;

VIII. Środki dydaktyczne:

- podręcznik: G. Wojciechowski, Historia i Społeczeństwo: Człowiek i jego cywilizacja 6. Poznaję Cię historio, wyd. ARKA, Poznań 2001, s.13-33;

IX. Aneksy:

1. Sprawdzian wiadomości z działu „U progu czasów nowożytnych” - rozwiązania (gr. A)

2. Sprawdzian wiadomości z działu „U progu czasów nowożytnych” - rozwiązania (gr. B)

3. Punktacja

X. Tok lekcji:

Ogniwa lekcji:	Czynności nauczyciela:		Czynności ucznia:		Uwagi:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.	1. Witam się z uczniami, przedstawiam się. 2. Sprawdzam obecność.		1. Uczniowie zajmują swoje miejsca i przygotowują swój warsztat pracy potrzebny do sprawdzianu (przybory itp.)		2. Nieobecność zapisuję w dzienniku.
II. Rekapitulacja wtórna.	1. Rozsadzam uczniów po klasie, by nie przeszkadzali i ściągali. 2. Objaśniam uczniom sprawdzian (pytania i zasady jego przeprowadzenia). 3. Rozdaję zestawy pytań (odwrócone, tak by nie było widać pytań). 4. Gdy rozdam kartki wszystkim uczniom, pozwalam im odwrócić kartki i rozpocząć pisanie. 5. Po upłynięciu czasu przeznaczonego na pracę zbieram klasówki.		1. Uczniowie przesiadają się. 4. Uczniowie odwracają kartki i rozpoczynają pracę. 5. Uczniowie oddają mi klasówki.		3. Aneks nr.1 i Aneks nr.2 4. Czas na rozwiązanie sprawdzianu to 30 minut.
III. Czynności końcowe.		1. Żegnam się z uczniami.

IX. ANEKSY:

ANEKS 1 (rozwiązanie gr. A):

1. Na poniższej osi czasu zaznacz i podpisz daty (1517r. i 1569r.) oraz opisz w skrócie wydarzenia, które miały miejsce w danym roku (0-6pkt):

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

wiek n.e.

1517 r. - w Niemczech Marcin Luter sprzeciwił się zepsuciu w kościele katolickim i wystąpił z propozycją jego zmian. Rozpoczął on w ten sposób reformację.

1569 r. - doszło do unii lubelskie, połączyły się Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie i powstało olbrzymie państwo nazwane Rzeczpospolitą Obojga Narodów.

punktacja: za zaznaczenia daty na osi czasu 1pkt, za podanie prawidłowego wydarzenia 2pkt

2. Na poniższej mapie zaznacz wskazane krainy geograficzne i miasta (0-4pkt):

Gdańsk ; Lublin ; Wielkie Księstwo Litewskie ; Prusy Książęce

punktacja: za każde poprawne zaznaczenie miejsca na mapie - 1pkt

3. Wyjaśnij pojęcia (0-10pkt):

humanista - człowiek oświecony, zwolennik postawienia człowieka i jego życia w centrum uwagi nauki, sztuki i filozofii;

reformacja - ruch zapoczątkowany w Niemczech przez Marcina Lutra w 1517 r., reformatorzy chcieli reform (odnowy) kościoła katolickiego;

sejm walny - zjazd, posłów (szlachty), monarchy i senatu (dostojników) w celu podjęcia ważnych dla kraju decyzji;

tolerancja religijna - bezkonfliktowe współżycie ludzi o różnych wyznaniach na danym terenie;

przywilej - specjalne uprawnienia nadawane określonej grupie społecznej przez monarchę.

punktacja: za każdą prawidłową definicję - 2pkt

4. Tekst z luką. Uzupełnij wykropkowane miejsce odpowiednią odpowiedzią (0-4pkt):

a) W wyniku reformacji powstały wyznania protestanckie.

b) W 1561 r. król Zygmunt II August przyłączył do Królestwa Polskiego Inflanty.

c) W obawie przed rozpowszechnieniem się herezji kościół katolicki w XVI wieku utworzył Indeks Ksiąg Zakazanych, w którym znalazło się m.in. dzieło autorstwa Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”.

punktacja: za podpunkty a) i b) - 1pkt; za podpunkt c) - 2pkt

5. Podaj po trzy prawidłowe odpowiedzi na każde z poniższych pytań (0-9pkt).

a) Renesansowe wnętrza, place i ogrody dekorowano licznymi ozdobami. Podaj 3 ich typy:

np. płaskorzeźby, malowidła ścienne (freski), pomniki, fontanny, rzeźby.

b) Wymień trzech włoskich twórców renesansu:

np. Leonardo Da Vinci, Rafael Santi, Michał Anioł Buonarroti.

c) Wymień trzech XVI-wiecznych reformatorów religijnych:

np. Marcin Luter, Jan Kalwin, Henryk VIII

punktacja: za każdą prawidłową odpowiedź - 1pkt

6. Prawda/Fałsz. Zakreśl prawidłową według Ciebie odpowiedź P (prawda) lub F (fałsz) na pytanie (0-3pkt):

a) Ludzie epoki renesansu zamartwiali się i myśleli o śmierci. P F

b) Kościół prawosławny odrzucił władze papieża. P F

c) Reformacja podzieliła Europę religijnie i doprowadziła do wybuchu wojen na tym tle.

P F

punktacja: za każdą prawidłową odpowiedź - 1pkt

7. Wskaż prawidłową odpowiedź (podkreślą ją lub zakreśl cyfrę w kółku) (0-1pkt):

Wolna elekcja to:

1. zjazd szlachty w celu wyboru monarchy;

2. specjalne prawa nadawane przez monarchę określonej grupie społecznej;

3. równe traktowanie ludzi o innym wyznaniu religijnym.

punktacja: za prawidłową odpowiedź - 1pkt

8. Przeczytaj poniższy tekst źródłowy i wybierz prawidłowe zakończenie zdań (podkreśl je lub zakreśl w kółku) (0-2pkt):

Naród Polski najpierw dzieli się na stan rycerski, czyli szlachtę oraz pospólstwo, dalej na stan duchowny i świecki. Szlachcie rządy oraz obrona ojczyzny w udziale przypadają. Pospólstwu rolnictwo, handel i rzemiosło, z jednych i drugich natomiast kapłani do służby bożej powstają (…).

Sz. Staropolski, Polska albo opisanie położenia Królestwa Polskiego

a) Tekst źródłowy zawiera ……………

- opis przywilejów szlacheckich.

- wyszczególnienie stanów, na które dzieliła się ludność Polski.

- opis ziem wchodzących w skład Królestwa Polskiego.

b) Do zadań szlachty należało ……………

- zajmowanie się rolnictwem, handlem i rzemiosłem.

- rządzenie państwem i obrona ojczyzny.

punktacja: za każdą prawidłową odpowiedź - 1pkt

9. Napisz w skrócie czego dokonał Mikołaj Kopernik (0-1pkt).

punktacja: za prawidłową odpowiedź - 1pkt

ANEKS 2 (rozwiązanie gr. B):

1. Na poniższej osi czasu zaznacz i podpisz daty (1054r. i 1525r.) oraz opisz w skrócie wydarzenia, które miały miejsce w danym roku (0-3pkt):

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

wiek n.e.

1054 r. - doszło do rozłamu kościoła w europie, na kościół katolicki i protestancki, który odrzucił władzę papieża.

1525 r. - miał miejsce hołd pruski, Zakon Krzyżacki stał się państwem świeckim, a Prusy Książęce stały się lennem polski.

punktacja: za zaznaczenia daty na osi czasu 1pkt, za podanie prawidłowego wydarzenia 2pkt

2. Na poniższej mapie zaznacz wskazane krainy geograficzne i miasta (0-4pkt):

Kraków ; Wilno ; Królestwo Polskie ; Inflanty

punktacja: za każde poprawne zaznaczenie miejsca na mapie - 1pkt

3. Wyjaśnij pojęcia (0-10pkt):

renesans - nurt w sztuce, architekturze i filozofii, zapoczątkowany we Włoszech w XIV wieku, wzywał do powrotu do antycznych wzorców;

unia realna - połączenie dwóch lub więcej państw w jedno, mające wspólne resorty (ministerstwa) i władcę;

ekumenizm - ruch zmierzający do przywrócenia jedności wszystkich chrześcijan;

teoria heliocentryczna - opracowana przez Mikołaja Kopernika, która ustawiła Słońce w centrum wszechświata, a Ziemia obracała się wokół niego;

wolna elekcja - zjazd szlachty w celu wyboru monarchy.

punktacja: za każdą prawidłową definicję - 2pkt

4. Tekst z luką. Uzupełnij wykropkowane miejsce odpowiednią odpowiedzią (0-4pkt):

a) Dzieła renesansowe nawiązywały do dzieł z epoki starożytnej (antycznej).

b) Michał Anioł Buonarroti jest autorem fresków w watykańskiej Kaplicy Sykstyńskiej.

c) Do popularyzacji słowa bożego wśród prostych obywateli przyczyniło się w XVI w. przetłumaczenie Biblii na język niemiecki przez Marcina Lutra.

5. Podaj po trzy prawidłowe odpowiedzi na każde z poniższych pytań (0-9pkt).

a) Wymień 3 charakterystyczne elementy budynków w wybudowanych w epoce odrodzenia:

np. kopuły, balkony, krużganki, arkady, portyki, kolumny, łuki półkoliste.

b) Wymień trzech przedstawicieli renesansu w Polsce:

np. Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Mikołaj Kopernik.

c) Wymień trzy znane Ci wyznania protestanckie:

np. luteranizm (ewangelizm), kalwinizm, anglikanizm.

punktacja: za każdą prawidłową odpowiedź - 1pkt

6. Prawda/Fałsz. Zakreśl prawidłową według Ciebie odpowiedź P (prawda) lub F (fałsz) na pytanie (0-3pkt):

a) Ludzie epoki renesansu korzystali z uroków życia. P F

b) Kościół prawosławny uznał papieża za swego zwierzchnika. P F

c) Reformacja doprowadziła do odnowy (reform) kościoła katolickiego. P F

punktacja: za każdą prawidłową odpowiedź - 1pkt

7. Wskaż prawidłową odpowiedź (podkreślą ją lub zakreśl cyfrę w kółku) (0-1pkt):

Przywilej to:

1. równe traktowanie ludzi o innym wyznaniu;

2. specjalne prawa nadawane przez monarchę określonej grupie społecznej;

3. zebranie posłów w celu podjęcia ważnych dla kraju decyzji.

punktacja: za prawidłową odpowiedź - 1pkt

8. Przeczytaj poniższy tekst źródłowy i wybierz prawidłowe zakończenie zdań (podkreśl je lub zakreśl w kółku) (0-2pkt):

Naród Polski najpierw dzieli się na stan rycerski, czyli szlachtę oraz pospólstwo, dalej na stan duchowny i świecki. Szlachcie rządy oraz obrona ojczyzny w udziale przypadają. Pospólstwu rolnictwo, handel i rzemiosło, z jednych i drugich natomiast kapłani do służby bożej powstają (…).

Sz. Staropolski, Polska albo opisanie położenia Królestwa Polskiego

a) Szlachtę nazywano również ……………

- pospólstwem.

- rycerstwem.

b) Kapłani (duchowni) pochodzili ……………

- tylko ze szlachty.

- ze wszystkich stanów.

- tylko z pospólstwa.

punktacja: za każdą prawidłową odpowiedź - 1pkt

9. Napisz w skrócie czego dokonał Marcin Luter (0-1pkt).

punktacja: za prawidłową odpowiedź - 1pkt

ANEKS 3 (punktacja):

Do zdobycia jest 40 punktów.

ilość punktów:	ocena:
37-40	bardzo dobra
31-36	dobra
21-30	dostateczna
13-20	dopuszczająca
0-12	niedostateczna

7

---