009

16

(różne stale sprzężenia). Przykładem jest 1,1 dinuoroetylen:

16

H

H’

^Xc=c^/

/A

F

F

gdyż vjf = v*₀', vl » v£, y_HF £ J_HP- oraz J_HF * J_H’_F\ Jegp widmo nie jest I rzędu i jest oznaczane symbolem AA'XX\ gdzie apostrof oznacza nierów-nocenność magnetyczną.

Na rys. 1.6.2 przedstawione jest widmo protonowe cyjanku etylenu zarejestrowane dla częstości podstawowej 60, 100 i 220 MHz. W pierwszym przypadku jest ono typu ABC, w trzecim typu AMX z lekko zaburzonymi intensywnościami sygnałów. Jak widać, stosowanie pól magnetycznych 5₀ o dużej indukcji ułatwia spełnienie warunków (1.6.6), gdyż stale sprzężenia nie zależą od B₀, a częstotliwości rezonansowe są do B₀ wprost proporcjonalne.

100 MHl

2. " Metodyka badań 2.1. Sposoby pomiarów

Eksperyment NMR zorganizowany jest w ten sposób, że w odpowiednio ustawionej cewce indukuje się sita elektromotoryczna wtedy, kiedy pod wpływem drgającego pola B_l {ustawionego prostopadle do kierunku z stałego pola B₀) pojawia się w płaszczyźnie (jcy) magnetyzacja. Zatem rejestrowany jest sygnał, którego wielkość zależy od

Niekiedy stosuje się tzw. metodę fali ciągłej (CW). Polega ona na odpowiednio wolnym zmienianiu częstości pola B_t, spełniającego warunek {1.3.2), przy statej indukcji pola B_g lub odwrotnie. Warunek rezonansu spełniany jest po koiei dla wszystkich grup równocennych chemicznie jąder. Warunek ten można dokładniej określić na podstawie zależności maksimum sygnału NMR od pola B_ł:

A(v)_miI = const x J9,/(l + y*Bj T_x T₃).    (2.1.1)

Jak widać, stosowanie coraz to większej indukcji B_t powoduje początkowo wzrost, a następnie malenie intensywności obserwowanego sygnału. Proces ten wiąże się z tzw. nasyceniem. Kiedy grupa równocennych jąder naświetlana jest kwantami energii spełniającymi warunek rezonansu, następuje przechodzenie jąder z poziomu niższego na wyższy. Z kolei relaksacja odpowiedzialna jest za przejścia w odwrotnym kierunku. Wtedy kiedy natężenie strumienia kwantów jest dostatecznie duże:

(2.1.2)

proces drugi nie nadąża za pierwszym, dochodzi do zrównania się obsadzeń obu poziomów i do zaniku sygnału NMR. Pomiary powinny być zatem wykonywane przy indukcji B, odpowiadającej maksimum funkcji (równ. (2.1.1), rys. 2.1.1) lub przy nieco mniejszych jej wartościach?

Jeśli eksperyment NMR określony jest warunkiem (1.3.5), mówi się

0    metodzie impulsowej z transformacją Fouriera (PT). Tym razem częstość

1    indukcja pola B, oraz indukcja pola B_g są stałe. Po każdym włączeniu impulsu (pola Ej osiągany jest jednocześnie rezonans dla wszystkich grup równocennych jąder mających częstości rezonansowe w zakresie v₀ + 2it/(p, gdzie tp jest czasem trwania impulsu. Metoda ta wymaga współpracy spektrometru z komputerem, który zapamiętuje rejestrowane przez aparat funkcje czasu oraz dokonuje ich transformacji (wzór (1.3.7)). Impulsy mogą być powtarzane wielokrotnie, co daje możliwość dodawania (akumulacji) kolejno otrzymywanych widm. W ten sposób rejestrowane są sygnały NMR przy niskich stężeniach badanych jąder.