011 5

10

W wyniku blokowania receptorów p^-adrenergicznych może dochodzić do:

❖    zwiększenia napięcia mięśniówki gładkiej oskrzeli - wzrost oporu w drogach oddechowych

❖    zwiększenia napięcia mięśniówki gładkiej macicy a nawet jej skurczy

❖    zwiększenia oporu naczyń obwodowych

❖    uwalniania insuliny

❖    hamowania lipolizy

Te działania mają znaczenie negatywne i są związane głównie ze stosowaniem nieselektvwnvch

blokerów receptorów (3-adrenergicznych, podczas gdy w przypadku kardioselektywnych * prawie nie występują lub mają znacznie mniejsze nasilenie.

(*(3-adrenolityki kardioselektywne nie wykazują 100% wybiórczości względem receptorów p-adrenergicznych gdyż w pewnym, choć bardzo ograniczonym, stopniu blokują również receptory p₂-adrenergiczne) Zastosowanie lecznicze w kardiologii mały ch zwierząt

1.    Choroba nadciśnieniowa - jako leki III rzutu; wyjątkiem jest ostre nadciśnienie związane z nadczynnością tarczycy <— w tej jednostce chorobowej są to z wyboru.

2.    Choroba niedokrwienna serca

3.    Zaburzenia rytmu serca (szczegółowo: patrz ćwiczenia pt. „Leki stosowane w terapii niewydolności serca & Leki przeciwarytmiczne”)

4. Kardiomiopatia przerostowa u małych zwierząt (szczególnie u kotów); leki te spowalniają przerost mięśnia sercowego i zmniejszają czynnościowe zwężenie drogi wyrzutowej komór.

Inne wykorzystanie p-blokerów (położnictwo, przeciwdziałanie zespołowi stanu stresowego itd.) zostały omówione na wykładach (patrz propranolol [Uterotonic] i karazolol [Simpanorm])

Inne wskazania dotyczące głównie ludzi

•    profilaktyka stanów stresowych szczególnie tzw. stresu „scenicznego" tj. strachu przed wystąpieniami publicznymi i egzaminami - leki te nic znoszą strachu jako takiego ale zmniejszają towarzyszące mu objawy wegetatywne (np. przyspieszenie czynności serca) i drżenia mięśniowe; z tego względu niekiedy też stosowane są jako leki pomocnicze (obok podstawowych) w terapii niektórych zespołów lękowych a ponadto w leczeniu uzależnienia alkoholowego (zmniejszają objawy abstynenckie)

•    drżenia samoistne; Choroba Parkinsona (pomocniczo)

•    nadczynność tarczycy

•    Jaskra (miejscowo) - ponieważ zmniejszają produkcję cieczy wodnistej; stosowane w kroplach: Timolol 0,5% lub 0,25% (Oftensin), Betaksolol 0,25% lub 0,5% (Betoptic S, Betoptic 0,5%), Metipranolol 0,3% (Betamann, Glausyn), Karteolol 1% lub 2% (Carteol, Ocupress)

Działania niepożądane:

❖    rzadkoskurcz

❖    wzrost oporu w naczyniach krwionośnych

❖    objawy bronchospastyczne - wzrost oporu/zwężenie dróg oddechowych

❖    zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego

❖    hipotensja, bóle i zawroty głowy

❖    niewydolność krążenia

❖    nudności, wymioty, biegunka

❖    zmęczenie, senność ♦> hipercholesterolemia

Przeciwwskazania bezwzględne do stosowania leków leki B-adrenolitvcznvch:

❖    astma oskrzelowa ! (nawet kardioselektywnych P-blokerów nie zaleca się stosować u pacjentów z astmą oskrzelową)

❖    cukrzyca

♦♦♦ bradyarytmie

❖    niewy dolność serca - nie dotyczy to wszystkich typów' niewydolności serca; w niektórych przypadkach tej choroby bywają stosowane niskie dawki p-blokerów; zagadnienie to zostanie bliżej przedstawione w czasie zajęć dotyczących farmakoterpii niewydolności serca.

❖    wstrząs

❖    blok przedsionkowo-komorowy II i III °

❖    ciężka depresja

T. M.