10146 skanowanie0048

2.    większa w stosunku do wywiadu osobistego swoboda respondenta w formułowaniu odpowiedzi; respondent w mniejszym stopniu odczuwa presję lub niecierpliwość ankietera oraz bardziej ceni sobie anonimowość tego rodzaju komunikacji;

3.    duży wskaźnik akceptacji badania przez respondentów, wyższy przeciętnie niż w przypadku wywiadu „w cztery oczy";

4.    respondenci chętniej dzielą się swoimi opiniami przez telefon aniżeli w bezpośredniej rozmowie w domu lub w miejscui pracy.

Wady wywiadu:

1.    niebezpieczeństwo, że próba może być niereprezentatywna w sytuacji braku powszechnej telefonizacji wśród jednostek badanej populacji (niekompletny operat losowania); w dużym stopniu dotyczy to terenów wiejskich w Polsce, gdzie na 1000 mieszkańców przypada mniej niż 200 abonentów (na terenach wiejskich mieszka ponad 38% ludności Polski)7;

2.    czas wywiadu musi być ograniczony do ok. 20 minut, co oczywiście nie jest sztywną regułą, lecz wskazaniem opartym na wielu obserwacjach i eksperymentach, z których wynika, że im dłuższy czas wywiadu, tym większa skłonność respondentów do udzielania powierzchownych opinii i szybkiego zakończenia rozmowy (na akceptowany przedział czasu ma wpływ zarówno specyfika badanej populacji, jak i stopień zainteresowania respondentów problematyką badania);

c.    Ankieta pocztowa (mail survey lub postał survey). Ten rodzaj pomiaru polega na samodzielnym zapoznaniu się respondenta z celami badania, wyjaśnionymi w załączonym do kwestionariusza liście (cover letter), samodzielnym udzieleniu odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu i odesłaniu kwestionariusza do, nadawcy (zwykle w otrzymanej dodatkowej kopercie z adresem zwrotnym)

Najważniejsze zalety ankiety pocztowej to:

1.    niski całkowity koszt pomiaru, nawet jeżeli wykorzystuje się pewne materialne bodźce mające skłonić respondentów do udziału w badaniu;

2.    umożliwienie uzyskania informacji od trudno dostępnych jednostek (rozproszonych w terenie, osób często podróżujących) lub niechętnych bezpośrednim wywiadom, nieufnym;

3.    dłuższy czas na refleksję przed udzieleniem odpowiedzi przez respondenta (odpowiedź jest bardziej wyważona lub oparta na przywołaniu w pamięci ważnych faktów z przeszłości);

Wady ankiety pocztowej:

1.    Główną wadą ankiety pocztowej jest na ogół duży wskaźnik odmów (high nonresponse ratę). Rzadko frakcja zwrotów wypełnionych kwestionariuszy osiąga 80% lub 90%.

2.    niewiedza badacza co do warunków, w jakich został wypełniony kwestionariusz, a nawet co do osoby, która w rzeczywistości udzieliła informacji (np. sekretarka zamiast dyrektora finansowego przedsiębiorstwa albo nastolatek zamiast rodziców w gospodarstwie domowym);

3.    brak możliwości otrzymania wyjaśnień przez respondenta, co może prowadzić do błędów z powodu złego zrozumienia pytania lub intencji formułującego pytanie;

4.    mała przydatność w tych badaniach socjologicznych i marketingowych, w których oczekuje się szybkiej i bezpośredniej (spontanicznej) odpowiedzi.

d.    Samospis kontrolowany (sterowany) jest techniką wywiadu polegającą na pozostawieniu kwestionariusza respondentowi na określony czas w celu dokonania j przez niego żądanych pomiarów i zapisów, przy czym ankieter instruuje respondenta przed wypełnieniem kwestionariusza i weryfikuje zapis danych przy odbiorze kwestionariusza.

Technika ta jest bardzo popularna w badaniach mających na celu I ciągłą rejestracją pewnych faktów w określonym przedziale czasu, np. rejestrację czasu przeznaczonego na prace domowe w każdym dniu tygodnia, zapis szczegółowych informacji na temat audycji radiowych, które w ciągu tygodnia słuchał respondent (program radiowy, rodzaj audycji, czas trwania audycji), zapis wydatków na określone dobra łub usługi przez badane gospodarstwo domowe.

W badaniach opinii można się spotkać z zastosowaniami najprostszej formy samospisu kontrolowanego, kiedy przed jakimś wydarzeniem (artystycznym, sportowym, imprezą promocyjną) wręcza się jego uczestnikom krótkie formularze z instrukcją i prośbą o ich wypełnienie po zakończeniu tego wydarzenia