168 Edukacja wspierająca uczniów w wieku wczesnoszkolnyni
Integracji można dokonywać na wiele sposobów. Wcześniej scharakteryzowaliśmy taki projekt opracowany przez M. Car kowską. Integracji treści dokonali nauczyciele. Tematy mog,| również wysuwać dzieci, kierując się własnymi zaintereso waniami, np. mogą być zainteresowane tematyką górską, bo mieszkają w takiej okolicy i zaproponować aktywność zwią zaną z górami, ich ukształtowaniem, sportem górskim, pejza żem, muzyką góralską itp. Integracja treści uwzględnia pisanie listów, muzykowanie, malowanie etc., pracę samodzielną albo wspólną.
Nauczyciel może tak zorganizować środowisko szkolne, aby wywołać określoną aktywność dziecięcą, np. w klasie znajduje się kącik publikatorski, w którym muszą się znaleźć różnorakie materiały do pisania, ilustrowania, polecana byłaby też maszyna do pisania.
Inny obszar to kącik z roślinami i zwierzętami hodowanymi w wiwarium: dzieci prowadzą obserwację, dyskutują, zapisują, gromadzą informacje przez dłuższy czas, uczą się różnych umiejętności. Nieodzowny jest kącik czytelniczy z dość dużym zbiorem książeczek i czasopism dziecięcych. Dzieci uczą się czytać odkrywając informacje i pisać notując wyniki obserwacji. Wiele okazji do uczenia się występuje też w czasie spontanicznych lub organizowanych, indywidualnych i zbiorowych zabaw, podczas których dzieci zdobywają wiele umiejętności i przyswajają związane z tymi zabawami nowe informacje; uczą się tego, czego chcą się uczyć, a przecież w rzeczywistości uczą się tego, czego chce nauczyciel i w tym tkwi cała mądrość edukacji dziecka.
10.1.1
A
/Wzrost dzieci w wrnku 6-10 lat jest zdecydowanie wolniejszy niż dzieci młodszych].W tym okresie życia zyskują kontrolę nad własnym ciałem, potrafią dłużej usiedzieć w jednym miejscu i skupić się nad wykonywaniem czynności. Są jednak dalekie od dojrzałości w tym zakresie, potrzebują bowiem ciągłego ruchu. Męczą się dość szybko siedząc w jednym miejscu, mogą natomiast bez zbytniego wysiłku jeździć na rowerze, biegać czy skakać. jMależy więc tak organizować czas dziecka, aby mogło ono wykorzystać wszystkie swe fizyczne umiejętności; przy okazji występującej rywalizacji wzbogacamy je kształcąc ambicję. Ze względu na wzmożoną energię witalną i potrzebę ruchu z edukacji dziecka w wieku wczesnoszkolnym powinno być wyeliminowane, a przynajmniej znacznie ograniczone siedzenie w ławce przez dłuższy czas i słuchanie tego, co mówi nauczyciel. W czasie lekcji konieczne są krótkie przerwy, bez wychodzenia z klasy, by nie przeszkadzać innym, pozwalające odprężyć się dzieciom, a zajęcia tak zorganizowane, aby stale przewijał się przez nie element ruchu.' Aktywność fizyczną wspierać winna aktywność poznawcza, bó poprzez manipulacje, badanie dziecko dąży przecież do poznania świata abstrakcji. W ten sposób eliminujemy także zachowania pasywne, bierne7~\
I 1 <'
Wiedzę na temat rozwoju poznawczego dziecka znaleźć można w wielu podręcznikach psychologii rozwojowej. Przypomnijmy tu tylko, że mniej więcej do szóstego roku życia dzieci są na etapie operacji konkretno-obrazowych, a między szóstym— —dziesiątym rokiem zaczynają zdobywać zdolność myślenia i rozwiązywania problemów. Manipulują symbolicznie przedmiotami, mogą je porównywać, nie mając ich w ręku potrafią je sobie wyobrazić. I to jest ich główne poznawcze osiągnięcie. W wieku dziewięciu—jedenastu lat pojawiają się operacje na symbolach; dzieci mogą wtedy rozwiązywać problemy matematyczne, np. uzupełniać brakujące połączenia między liczbami, uczyć się elementarnej algebry. Dlatego w tym okresie uczenia się potrzebują wielu realnych przedmiotów, aby nimi manipulować i dokonywać operacji myślowych, co wymaga dostarczenia odpowiednich rozwojowo materiałów służących do wyrażania