11404 Zzz1471

Jelito denłae | 647

Na⁺, które transportują trójpeptydy, dwupeptydy oraz aminokwasy. Polipeptydy zawierające więcej niż trzy peptydy niemal nie ulegają wchłanianiu.

(1)    Osobne układy transportowe są odpowiedzialne za wchłanianie aminokwasów zasadowych, kwaśnych i obojętnych. Znane są co najmniej dwa układy transportujące polipeptydy.

(2)    Trójpeptydy oraz dwupeptydy są wchłaniane w większych ilościach niż aminokwasy.

b.    Wewnątrzkomórkowe peptydazy trawią niektóre peptydy do aminokwasów wewnątrz enterocytów.

c.    Aminokwasy oraz pozostałe polipeptydy są transportowane przez błonę podstaw-no-boczną enterocytów w procesie dyfuzji prostej lub ułatwionej. Następnie substancje te przechodzą do naczyń kapilarnych kosmków w procesie dyfuzji prostej.

d.    Prawie wszystkie strawione białka są wchłaniane w jelicie. Białka, które znajdują się w kale, pochodzą z bakterii w obrębie okrężnicy lub z pozostałości obumarłych komórek.

e.    Upośledzenie wchłaniania aminokwasów spowodowane brakiem właściwych nośników (np. upośledzenie wchłaniania aminokwasów obojętnych w chorobie Hartnupów) należy do rzadkości. Inną przyczyną niedostatecznego wchłaniania białek jest niedobór trypsyny obserwowany w chorobach trzustki.

Tłuszcze. Dobowe spożycie tłuszczu wynosi 25-160 g.

1. Trawienie. Mimo to, że gruczoły surowicze języka wydzielają lipazę, trawienie lipidów w jamie ustnej i żołądku jest znikome. Lipidy są absorbowane z przewodu pokarmowego w wyniku dyfuzji biernej. Zanim jednak nastąpi wchłanianie lipidów, muszą one być przekształcone w postać rozpuszczalną w wodzie. Za ten proces odpowiedzialne są sole żółciowe.

a.    Lipazy trzustkowe. Trzustka wydziela trzy rodzaje lipaz [zob. IV B 2 b).

(1)    Lipaza trzustkowa jest swoistą lipazą wywołującą rozszczepienie triglicery-dów w pozycji 1 i 1', co prowadzi do powstania 2-monoglicerydu.

(2)    Esteraza cholesterolu odszczepia kwasy tłuszczowe od estrów cholesterolu, pozostawiając wolny cholesterol.

(3)    Fosfolipaza odszczepia kwasy tłuszczowe od fosfolipidów takich jak fos-fatydylocholina.

b.    Emulsyf ikacja lipidów. Przed strawieniem lipidy muszą zostać rozbite na drobne kropelki (o średnicy < 1 pm) lub ulec emulsyfikacji przez kwasy żółciowe i lecytynę (składniki żółci).

c.    Po emulsyfikacji trawienie tłuszczów przez lipazy trzustkowe odbywa się bardzo szybko. Jest to możliwe dzięki dużemu stosunkowi powierzchni do objętości charakteryzującemu małe kuleczki, jakimi stają się lipidy.

2. Mechanizm wchłaniania

a. Tworzenie miceli. Zemulsyfikowane produkty trawienia lipidów (tzn. monogli-cerydy i cholesterol) muszą utworzyć mi cele z solami żółciowymi, zanim zostaną wchłonięte.

(1)    Micele są małymi (około 5 nm średnicy) kulistymi agregatami zawierającymi około 20-30 cząsteczek lipidów i sole żółciowe.

(2)    Sole żółciowe znajdują się na zewnątrz miceli. Monoglicerydy i lizofosfaty-dy są ustawione tak, że ich łaócuchy hydrofobowe znajdują się wewnątrz miceli, a końce polarne zwrócone są w kierunku zewnętrznym, czyli do fazy