Analiza ekonomiczna (Ćwiczenia 1 i 2)
4. Wybierz plan działania: zgromadź pomysły i wybierz ten, który zamienisz w czyn. Można eliminować kolejne pomysły (gdy są nierealne);
5. Wykonaj plan: opracuj harmonogram dla realizacji problemu (zadania), rozbij duże zadania na mniejsze.
Źródłem ograniczeń poprawności decyzji jest m.in.:
1. Duży stopień złożoności i kompleksowości zadań, w tym wzrost liczby czynników, które trzeba uwzględniać. Trudno przewidzieć przyszłą sytuację. Niełatwo uzyskać informację, która będzie związana z zadaniami, dokładną w odpowiedniej ilości, aktualna;
2. Asekuranctwo, upraszczanie sytuacji problemowych, czasem rezygnacja z poszukiwań nowych rozwiązań, skupianie się na działaniach, które wcześniej przyniosły powodzenie.
Z uwagi na ograniczenia poprawności decyzji uwzględnia się czynniki irracjonalne, emocje, aspekty kulturowe itp., powodujące odmienne postrzeganie i ocenianie sytuacji. Ważna podczas podejmowania decyzji jest asertywność - umiejętność wytrwania przy swoich prawach, przekonaniach, jednocześnie szanując pragnienia i przekonania innych. Trzeba też wspomnieć o inteligencji emocjonalnej, czyli o świadomości własnych emocji, atutów, słabości, potrzeb, motywów, o własnej pewności siebie, empatii, zrozumieniu innych. Dzięki tej inteligencji jesteśmy zdolni do życia w społeczeństwie, wzmacniania więzi.
Decydowanie jest subiektywne: interpretacje faktów mogą być nietrafne, możemy nie być świadomi złożoności sytuacji problemowej, na decyzję wpływa skłonność do ryzyka, odporność na stres, motywacja itp. Przy występowaniu ryzyka korzystając z tej samej metody, dwaj różni decydenci mogą dojść do różnych wniosków. Ważne są umiejętności, doświadczenie, odczucia itp.
Występuje stres poznawczy (przeciążenie poznawcze) wywołany przez nadmiar danych, złożoność problemu. Prowadzi on do upraszczania problemu, ignorowania części informacji, akceptacji zdarzeń o niewielkim poziomie satysfakcji. Decydenci mogą opóźniać moment wyboru (unikać ich), zrzucać odpowiedzialność, podejmować decyzje mało ryzykowne, korzystać bezkrytyczne z dotychczasowych praktyk.
Pytanie: Czy błędy są tylko złe? Czy błędów należy bezwzględnie unikać?
Odpowiedź: „Co nie zabije, to wzmocni”:
- Gdy uświadomisz błędy, będziesz mógł je naprawić. Przyznając się do nich, wykażesz w ten sposób odwagę. Są one powszechne, ich ukrywanie pochłania mnóstwo energii, wysiłku;
- Nie popełnia błędów ten, kto nic nie robi. Błędy wskazują że podejmujesz ryzyko. Na błędach można uczyć się, nie powtórzysz ich w przyszłości.
Pomocna jest systematyczna analiza informacji. Przydatne bywa drzewko decyzyjne, które oznacza przegląd na rysunku wszystkich rozwiązań i ich skutków.
Poprawa planowania wymaga m.in. włączania w ten proces różnych osób (działów przedsiębiorstwa) przy zwiększaniu wiedzy o następstwach proponowanych zmian. Aby przekonać kogoś do planu trzeba jednak liczyć się z niechęcią. Można usłyszeć niekiedy następujące pytania / stwierdzenia:
- Czy kiedykolwiek pomysł ten zastosowano z pozytywnym skutkiem?;
- Pomysł jest dobry, ale nie nadaje się do naszego rodzaju działalności\do obszaru, gdzie działamy;
- Czy którekolwiek z zastosowań pańskiego pomysłu nie zdało egzaminu? [gdy pytający usłyszy „tak”, to odrzuci pomysł; gdy usłyszy „nie”, to nie uwierzy naszej odpowiedzi i również odrzuci];
- To nic innego, jak... [coś co zna osoba krytykująca];
- Wypróbowaliśmy to dawno temu i nie działało. Dlaczego miałoby działać teraz?;
2