212
213
Ryc. III. Szpile Finów estońskich z XI-XIII w. (V.V. Siedov, 1987).
.
Ryc. 112. Todinu, Łotwa. Łańcuch napiersiowy z zawieszkami (Lalvija, 1974).
po środku z reliefowym ornamentem, lub podobne w formie z ażurowym zdobieniem. Przy pomocy tarczowatych i prostokątnych łączników i rozdzielaczy zdobionych reliefem lub ażurem, łańcuchy tworzyły różnego typu kompozycje, których idea nic do końca została zinterpretowana (ryc. U2)-Do łańcuszków przyczepiano zawieszki w kształcie figurek zwierzęcych, tarczek, grzebyków, monet, nożyków. W XII w. do piersi przypinano srebrne blachy w formie dysku, charakteryzujące się doskonałym wykonaniem i bogatym zdobnictwem.
Kobiety estońskie nosiły na szyi naszyjniki srebrne ze sztabki lub skręci nego drutu, albo kolie z paciorków szklanych, bursztynowych i metalowy0 • Naszyjniki srebrne i brązowe, pierścienie i bransolety spotyka się zafOV\^ w grobach męskich, jak i kobiecych (ryc. 113). Często przypisuje SJ? funkcje wyznaczników pozycji społecznej, zwłaszcza w odniesieniu do mv czyzn, choć pomysły te nie do końca jeszcze uzasadniono.
Finowie estońscy nosili lniane koszule, długie do kolan wełniane kaftany, J^nic, owijacze na nogach i obuwie z łyka lub skóry. Powszechnie w grobach ęskich spotyka się sprzączki do pasa i zapinki spinające odzież, sporadycznie ,*sPornniane naszyjniki, bransolety lub pierścienie. Warto może wspomnieć, że Estończyk pośmiertnie bywał wyposażany w atrybuty swojej działalności Qar2ędzia używane w codziennej pracy lub broń, jeżeli zmarłym był wojownik.