14854 Nartowska Różnice indywidualne0043

nież -mogą to być przykre doświadczenia psychiczne; dorośli nierzadko gniewają się, a nawet ostro karcą (np. klapsami) próby samodzielnych wyczynów ruchowych dziecka* szczególnie gdy kończą się one niepowodzeniem przewidywanym przez Opiekunów („a ^: widzisz, mówiłam ci, abyś tam nie właził”). Powtarzające się'-tego rodzajif¹ sytfetśje'mog^ skutecznie zniechęcić dziecko do bardziej skomplikowanych zabaw ruchówyćh lub sportów. Zdarza się jednak, że dziecko nie ma za sobą tego rodzaju doświadczeń, wtedy niepokój i lęk są spowodowane- ^i; brakiem¹ poczucia ^vstabilności ciała i pewności ruchów, będących wynikiem''nieprawidłowego napięcia mięśniowego, szczególnych trudności w koordynacji ruchów i w zachowaniu równowagi. Dzieci te I w trakcie ćwiczeń f^uzSba#'rUchoWych powinny czuć obok %iebie obecność osoby dorosłej, aby mieć poczucie bezpieczeństwa. W niektórych czynnościach trzeba im pomóc, skorygować pozycję wyjściową, ubezpieczyć jo, pomimo że wykonywany ruch, w obiektywnej Ocenie, nie grozi żadnymi przykrymi następstwami. Zapewnianie dziecka, że nic mu nie grozi, stawianie za przykład innych dzieci, a tym bardziej zawstydzanie go i „branie na ambicję” jest nie tylko mało skuteczne, ale często nasila uczucie strachu, a w razie nieprzezwyciężenia trudności upewnia dziecko w tym, że nie potrafi ono wykonywać tego zadania ruchowego. Należy raczej stworzyć sytuację pewności i pobudzić wiarę we własne możliwości oraz doprowadzić do powodzenia nawet przy znacznej pomocy dorosłego. Ta zasada dotyczy zresztą nie tylko najmłodszych dzieci, w stosunku do których wydaje się oczywista, lecz również do dzieci starszych, wykazujących Cechy niezręczności motorycznej lub mających trudności w wykonywaniu niektórych zadań ruchowych

Przy właściwej stymulacji rozwoju ruchowego, tzn. przy stwarzaniu dziecku 3—5-letniemu możliwości ćwiczenia różnorodnych ruchów w czasie urozmaiconych zabaw, Większość opóźnień rozwojowych ulega wyrównaniu, a początkowa niepewność i lęk mijają zarówno na skutek rzeczywistych osiągnięć dziecka, jak i pod wpływem właściwego stosunku otoczenia do jego sukcesów i niepowodzeń.

Im dziecko starsze, tym łatwiej dają się zaobserwować zakłócenia rozwoju ruchowego. W ś r e dni hi fistarszym wieku przedszkol-n y m (5—7 lat) powinien zwrócić naszą uwagę brak postępu w tych zabawach ruchowych lub ćwiczeniach, w których dziecko brało udział wielokrotnie w ciągu poprzednich lat pobytu w przedszkolu lub, jeśli nie Chodziło do przedszkola (wiemy o tym od matki), miało ^okazję je ćwiczyć. Jeśli w znanych mu zadaniach ruchowych dziecko napotyka trudności, utrzymują się sztywność i brak harmonii ruchów, spowodowane nadmiernym napięciem mięśniowym i brakiem koordynacji ruchów, gdy utrzymuje się zwolnione tempo ruchów i nie obserwujemy częściowej ich automatyzacji, mamy prawo przypuszczać, że u dziecka występują poważniejsze zakłócenia rozwoju ruchowego. Dzieci te wymagają dodatkowych ćwiczeń w przedszkolu, w domu bądź na specjalnych zajęciach gimnastycznych.

Należy jednak pamiętać, aby nie opierać oceny sprawności motorycznej dziecka w tym wieku na obserwacji tej czynności ruchowej, którą ono 'Wykonuje po raz pierwszy — mogą wtedy

91