M f INulsiiiwy leoretyc/.no meliulyi/ni' nmili/y ekonomie/iu*j
• w przypadku jednostek podlegających obowiązkowi publikowania i badania sprawozdań finansowych uproszczeniu sprawozdania z przepływu środków pieniężnych, które nazwano „rachunkiem przepływów pieniężnych”; ponadto umożliwiono wybór sporządzania tego sprawozdania albo metodą pośrednią, albo bezpośrednią, a nie jak do tej pory tylko pośrednią;
• rozszerzeniu sprawozdania finansowego o nowy składnik „zestawienie zmian w kapitale własnym”.
Ważnym obszarem zmian w znowelizowanej ustawie są zasady w'yceny, których podstawowym celem jest poprawa jakości informacji prezentowanych w sprawozdaniach, czyli zbliżenie wyników pomiaru elementów aktywrów i pasywów w możliwie największym stopniu do wartości rynkow'ych. W tym celu wprowadzono nowe pojęcie wartości godziwej, przez którą rozumie się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązania uregulowane w warunkach transakcji rynkowej między zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami, nie powiązanymi ze sobą.
Przez rozszerzenie zakresu ujawnień w sprawozdawczości finansowej, jej uproszczenie i zwiększenie przejrzystości, a także wprowadzenie wartości godziwej do wyceny osiągnięto dalszy postęp w zastosowaniu koncepcji tnie and fair view.
Elementy, badanie, zatwierdzanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych
Przepisy znowelizowanej ustawy o rachunkowości z 9 listopada 2000 r. zastosowano po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzanych za rok 2002.
W świetle postanowień art. 12 i 45 ustawy o rachunkowości jednostki mają obowiązek sporządzać sprawozdanie finansowe: na dzień kończący rok obrotowy, na dzień zakończenia działalności, w tym również sprzedaży i zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego, oraz na dzień postawienia w stan likwidacji lub upadłości — nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia tych zdarzeń (zob. rys. 1.9).
W jednostkach, których sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi corocznego badania i ogłaszania (art. 64), sprawozdanie obejmuje:
1) bilans;
2) rachunek zysków i strat;
3) zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym (nowy element);
4) rachunek przepływów pieniężnych (zmiana nazwy);
5) dodatkowe informacje i objaśnienia oraz wprowadzenie do sprawozdania finansowego (nowy element), tworzące razem informację dodatkową.
Jednostki, które zostały zwolnione z obowiązku badania i publikacji sprawozdań finansowych, sporządzają sprawozdanie obejmujące:
1) bilans;
2) rachunek zysków i strat;
3) dodatkowe informacje i objaśnienia oraz wprowadzenie do sprawozdania finansowego, tworzące razem informację dodatkową.
Rysunek 1.9
Harmonogram sporządzania, badania, zatwierdzania i ogłaszania sprawozdań finansowych
miesiące
1 2 3 4 5 6 6,5
dzień bilansowy *
: porządzenie sprawozdania finansowego (do 3 miesięcy od dnia bilansowego)
-------------------►
Sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego (w ciągu 2 miesięcy od daty sporządzenia sprawozdania przez jednostkę dominującą)
Badanie i zatwierdzanie sprawozdania finansowego (do 6 miesięcy od dnia bilansowego)
Ogłaszanie i składanie w rejestrze sądowym (15 dni od zatwierdzenia)
Dzień bilansowy to dzień zamknięcia ksia.g rachunkowych (dzień kończący rok obrotowy, dzień zakończenia działalności, w tym również sprzedaży i zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego, oraz dzień postawienia w stan likwidacji i upadłości).
/ r ó d ł o: Opracowanie własne.
Spółki kapitałowe, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie i przedsiębiorstwa państwowe mają dodatkowy obowiązek sporządzania sprawozdania z działalności wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym. Powinno ono obejmować istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, a także w szczególności zdarzenia istotnie wpływające na działalność jednostki, przewidywany rozwój oraz ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju.
Informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym mogą być wykazywane ze szczegółowością większą niż określona w załącznikach do ustawy, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki. Ustawa umożliwia też sporządzanie sprawozdania w uproszczonej formie (art. 50.2), z wykazaniem co najmniej informacji określonych literami i cyframi rzymskimi, w jednostkach, które w roku obrotowym, za który sporządza się sprawozdanie finansowe, nie osiągnęły dwóch z następujących trzech wielkości: