1703 art
201

8

dowodu popierając,ego ich pogląd; to też uam może tłumaczy osobliwe zapatrywanie się niektórych filozofów starożytnych, jak Leucyppa np., którzy ziemi postać nieckowatą, wydrążoną przypisywali.

Do dowodów zresztą przez Kopernika przytoczonych można chyba dodać jeszcze analogiję naszej bryły ziemskiej do pokrewnych jej ciał niebieskich. Gdy wielki ten prawodawca nowej a-stronomii strącał ziemię z naczelnego jej we wszechświecie stanowiska i w rzędzie ją planet mieścił, ani mógł przypuszczać, jak silne podobieństwo ziemi i planet wykazać zdołają badania następne, ilu spólnemi cechami pokrewieństwo to uzasadnią. A gdy wszystkie te ziemie, zarówno jak słońce, około którego krążą, jak i księżyce, które do kola nich się toczą, wszystkie, z wyjątkiem chyba owych drobin, które jako meteoryty po całej przestrzeni świata się snują, posiadają postać kulistą, któżby mógł ziemi jakąś odrębność, odinicnnąjjej postać przyznawać?

„A więc, tak kończy Kopernik rozumowania swoje o kulistości ziemi, nie jest ziemia płaska* jak Empedoklesi Anaksymenes utrzymywali, ani bębnowata według Leucypa, ani czółenko wata według Heraklida, ani w inny sposób wydrążoną ■według Demokryta, ani obłą według Anaksyman-dra, ani od spodu opatrzoną korzeniem coraz cieńszym, w głębi nieograniczonym, według Kseno-