1703 art801

Po pomiarach Picarda można tedy było pytanie o wielkości ziemi uważać za rozwiązane, ale właśnie wtedy, w drugiej połowie siedmuastego wieku, powstała nowa, a niezmiernie ważna kwe-stya, tycząca się znowu samejże postaci ziemi, zaczęto bowiem powątpiewać o zupełnej jej kuli-stości. Dostrzeżono mianowicie, że zegary przewożone na południe, w okolice bliższe równika, opóźniały się, a dla należytego ich uregulowania trzeba było wahadło skracać. Dla rozstrzygnię -cia tej rzeczy udał się w r. 1677 z polecenia akademii paryskiej Jan lticher do Kajenny, gdzie przekonał się, że tam zegar jego opóźniał się codziennie o 2'/.j minuty, i żd wahadło sekundowe paryskie było tam o 1 '/, linii zbyt długie.

Ponieważ przyczyną poruszającą wahadło jest siła ciężkości, z wolniejszego tedy jego biegu można było wnosić, że sda ciężkości słabiej działa w okolicach równika, że rośnie natomiast w miarę posuwania się stąd ku biegunom.

Natychmiast po powrocie Richera Newton poznał że niejednostąjność ta działania siły ciężkości jest następstwem obrotu ziemi około osi. .Jak bowiem przy obrocie kamyka uwiązauego na nitce,