18

fig. 20.

Hełmy prętowe o rangowych przeważnie zbyt wielkich koronach a zbyt wązkich szyjach i klejnotach (medalach) kształtu kulek lub kółek na paskach czy sznurach zamiast łańcuchów — dopełniają kolekcyi.

Wszystkie omówione dotąd nieprawidłowości i dziwolągi wprowadzone do herbownictwa naszego niemal przez pierwsze polskie dzieła heraldyczne, nie wyczerpują jednak ogółu błędów, jest bo-wiem jeszcze jeden punkt, na którym nasza sztuka heraldyczna prawie od zaczątków szwankuje. Mamy tu na myśli anormalny stosunek wielkości godeł herbowych do rozmiaru puklerzy. Niedostateczne wypełnianie tarcz (pól) godłami i. j. wyobrażanie zbrójb w ten sposób, że godła są w proporcji do puklerzy (pól) za małe, że się w nich gubią jest jedną z ujemnych cech naszego heraldycznego kunsztu. Mniej jaskrawy w „Herbach Rycer-ztwa”, w których kilka jest tylko zbrójb (Szeliga, Ho-łobog, Pniejnia, Ciołek,

Leliwa, Łodzią, Sucheko-wnaty, Ratuld i parę innych) wadliwie pod tym względem przedstawionych—defekt ten przejawia się silniej w „Orbisie”; w wielu jednak wypadkach w „Orbisie” właśnie spotykamy herby o godłach prawidłowych t. j.