Gliny mające skurcz poniżej 1% nie nadają się do celów budowlanych, przy czym o ile gliny te mają skurcz większy niż 2%, należy je przed użyciem do budowy odchudzić dodając wypełniacze mineralne .lub organiczne.
Za właściwie odchudzone i zdatne do budowy uznaje się takie gliny, których skurcz znajduje się w granicach 1,5—2,0%.
*
Badania odporności gliny na działanie wody dokonuje się na dobrze wysuszonej próbce pozostałej po badaniu skurczu.
Próbki (beleczki) wysuszone należy zawiesić w przyrządzie do badania odporności na rozmywanie w ten sposób, aby dolna część próbki była na 5 cm zanurzona w wodzie.
Przy obserwacji zachowania się próbki pod wpływem działania wody należy określić czas, jaki upłynął od chwili zanurzenia próbki w wodzie do chwili odłączenia się zanurzonej części próbki.
Stopień rozmywalności określa się jako średnią arytmetyczną wymienionych wyników badań trzech próbek.
W zależności od odporności na rozmywanie w wodzie rozróżnia się następujące rodzaje glin:
a) gliny o dużej rozmywalności, które ulegają rozpadowi w wodzie przed upływem 5 minut,
b) gliny o średniej rozmywalności, które ulegają rozpadowi w wodzie po upływie 5 minut',
c) gliny o słabej rozmywalności, które ulegają rozpadowi w wodzie nie wcześniej niż po upływie 1 godziny.
Glinę możną uodporniać na działanie wody przez dodanie cementu, wapna, krwi zwierzęcej, białka a nawet gnojówki.
Gliny o dużej rozmywalności mogą być przydatne do budowy pod warunkiem zachowania odpowiedniej ochrony przed wpływami atmosferycznymi w czasie wykonywania z nich elementów budynku lub wyrobów oraz w okresie użytkowania budynku.
Badanie wytrzymałości gliny na ściskanie dokonuje się na trzech próbkach walcowych o średnicy 16 cm lub o wymiarach 10 X 10 X 10 cm wykonanych z przygotowanej do budowy gliny, tzn.” gliny odchudzonej w sposób podany poprzednio.
Zagęszczenia gliny w formach dokonuje się przez ubijanie gliny ubijakiem metalowym. o ciężarze około 2 kG tak. długo, aż dalsze zagęszczenie próbki nie będzie już możliwe.
Wysychanie próbek powinno odbywać się w temperaturze 18 ± 2 °C, przy czym średni okres czasu wysychania próbki wynosi około 15 dni. Próbki są wysuszone o ile ich wilgotność ciężarowa wynosi około 3%.
W celu przyspieszenia procesu wysychania próbek można je trzymać 3 dni na.wolnym powietrzu, a następnie 2 dni w suszarce w .temperaturze około 40±2°C. Powolne suszenie w suszarce dokonuje się po to, aby uniknąć gwałtownych skurczów powodujących drobne, niewidoczne pęknięcia próbki. Po wyjęciu z . suszarki próbki pozostawia się 6 godzin w pomieszczeniu o temperaturze 18 ± 2°C.
Próbki poddaje się ściskaniu w prasie w takim samym kierpnku, w jakim były zagęszczane, po uprzednim ustawieniu próbki na podkładce ze sklejki drewnianej, o wymiarach nie mniejszych niż' wymiary próbki: oraz- po ułożeniu takiej samej podkładki miedzy tłok prasy i próbką.
Ściskanie próbki z masy gliniastej należy wykonywać aż do całkowitego zniszczenia próbki. Ciśnienie wywierane na próbką powinno wzrastać o 1—2 kG/cm2 w ciągu sekundy.
Określenie miarodajnej wytrzymałości na ściskanie powinno być. dokonane na podstawie średniej arytmetycznej wyników zgniatania trzech próbek; o ile różnice pomiędzy poszczególnymi wynikami wynoszą więcej niż 10%, wówczas badanie należy powtórzyć.
Schudzone gliny o wytrzymałości na ściskanie mniejszej niż 15 kG/cm2 nie nadają się do budowy.