24105 IMG52

92

KLCHKNOH

2. Inny bohater noszący to imię był świniopasem i znajdował się ze swą trzodą w miejscu, gdzie Hades porwał Persefonę do Podziemia. Część trzody została pochłonięta przez ziemię wraz z Hadesem i jego małzonlj) Faktem tym tłumaczono podczas uroczystości Teamofonów składanie rytualnej ofiary z pewnej liczby proHł|'l w podziemnej sali. Naleiy podkreślić, że imię Eubuleus (Dobry Doradca lub Życzliwy) jest przydomkiem Hadcsa. a niekiedy określa sic nim inne bóstwo zrodzone z Zeusa i Pcncfony, do którego obok ThfopatreuN i Dionizom wznosili modły Atcńczycy.

Paut 114 * Scliol m Luc. DMereU III; Cleni. Ale*. Prot' p. 2$: ffcui IX t, I: por Ck. Ntt śrut. lilii. 31 twL Miillcri.

EUCHENOR (EGxńva>p)-syn korynckiego wróżbity Polyidosa. Ojciec kilkakrotnie ostrzegał go przed przyszłym losem: mógł wybrać między śmiercią spokojną w domu tub śmiercią gwałtowną, gdyby przyłączył się do Airydów ciągnących pod Troję. Wybrał śmierć na polu walki i padł ugodzony strzałą Parysa. on

U XIII 663 n., Pi U 13,12; Cic Dl* I 40

ELDOROS (Euótopoę) - . . n Hermesa i Polymcli, córki Fylasa. Wychowany przez dziadka, dołączył się do wyprawy trojańskiej wraz z Achillesem na czele jednego z pięciu oddziałów Myrmidonów. Achilles wyznacza go na towarzysza dla Patroklosa, gdy ten w dniach „gniewu Achillesa” idzie walczyć bez przyjaciela. on

i) XVI179 a; Lun. in Hom. p. 1697, 56.

EUENOS (Eói)voc) - król Etolii, syn Aresa i Demo-nikc (lab. 24). Miał córkę imieniem -» Marpessa i zabijał pretendentów do jej ręki, zdobiąc ich czaszkami świątynię Posejdona. Marpessę uprowadził Idas, pokochał ją Apollon. Euenos puścił się w pogoń, lecz nie dosięgną! uwodziciela, gdyż Posejdon podarował (dąsowi uskrzydlony wóz. Zabiwszy konie Euenos rzucił się do rzeki Lykormas, która od niego wzięła nazwę Euenos. on

Apd. Blhl 17,7; Scliol. tn IIIX 557;Tzct. in Lyc. 361; Hy* Fob. 242; Simon. hp*. 216.

EUFEMOS (EGipnpoę) - jeden z Argonautów. Syn Posejdona, otrzymał od ojca dar chodzenia po wodzie. Matką jego była Europę, córka Tityosa. Podczas wyprawy — Argonautów, gdy mieli przepłynąć przez Symplcgady, właśnie Eufemos wypuścił gołębia, którego lot miał wyjawić żeglarzom ich przyszłe losy. Nad jeziorem Tritonis Eufemos otrzymał od boga Trytona magiczną grudkę ziemi, zapowiedź przybycia do Kyre-najki jego potomków. I rzeczywiście, Battos, założyciel kolonii w Kyrcnic, uchodzi za potomka Eufemosa. On wreszcie wrzucił do morza ową święta grudę, z której powstała wyspa Tera. Eufemos poślubił Laonome, siostrę Heraklesa. Z mieszkanką Lcmnos Małache (-* Argonauci) spłodził Lcukołancsa, dziada Battosa. on

Pt. A 1.44;Schoi in H. P 4,1 n ; A R 1182; II336 n,;IV 1753; Hy* Filb. 14; Tm. CM. IJ 618; in Lyc. 886.

ELKORBOS (EGcpopfloę) - bolmicr trojański, syn Pantoosa, który pierwszy zranił Patroklosa. Zginął z ręki Menelaota. Tarczę jego Menelaos złożył w świątyni Hery w Argos. Pitagoras twierdził, /c w poprzednim wcieleniu był bohaterem Euforboscm. on

II XVISOS;XVIII n.;8l;Paitt.il 17, J;5ctiol. MA. R. 1643;Dl.VIII 1,4.

EUFORION (Eó®op(wv)- Achilles po śmierci żył z Heleną na Wyspie Szczęśliwych i spłodził z nią syna Euforiona, uskrzydloną nieziemską istotę. Zeus pokochał go bez wzajemności. Euforion wymknął się bogu. Zeus dopadł go na wyspie Melos i zabił uderzeniem pioruna. Nimfy wyprawiły mu pogrzeb, lecz rozgniewany Zeus przemienił je w żaby. on

Piol. Hcpb. iv i. •

El EKATKS (EOrppuTrję) - Następujący mit miał uzasadniać nazwę rzeki Eufrat: Pewien człowiek imię-, nicm Eufratcs miał syna, Aksurtasa. Zobaczywszy ko pewnego dnia uśpionego przy matce, zabił go myśląc/żc to obcy człowiek. Poznawszy za późno omyłkę - w rozpaczy rzucił się do rzeki Medos, która od lego czasu nosi jego imię. on Ps.-f‘lu. De Jluv. 20.

EUIPPE (EOirntri) - I. Po rzezi zalotników Odyseusz udał się do Epiru, aby zasięgnąć rady wyroczni. Został lam przyjęty przez króla Tyrimmasa, ale źle odpłacił mu za gościnę uwiódłszy królewską córkę. Z ich związku urodził się syn Euryalos. Gdy chłopiec dorósł, Euippe wysłała go na Itakę z tabliczkami, na których były „znaki rozpoznawcze”, mające chłopcu ułatwić przyjęcie przez ojca. Lecz Euryalos przybył na Itakę pod nieobecność Odyseusza. Penełopa, podejrzewając męża o niewierność, zdołała go po powrocie namówić, aby zgładził Euryalosa, utrzymując, że młodzieniec żywił mordercze zamiary wobec niego. Odyseusz zabił go beż namysłu. Inne wersje podają, że syn Odyseusza i Euippe nazywał się Leontofron (tab. 39).

2. Euippe, wnuczka A tam asa (tab. 33). an

1. Panh. 3; por. TGF(Nauck), p. 141 (nicz schowana tragediaS.); Por. Euat. 1796,61. 2. - A lama*.

EULIMENE (EóXtjićvii) - dziewczyna z Krety, córka króla Kydona. Ojciec przeznaczył ją na żonę niejakiego Apterosa, kreteńskiego arystokraty, lecz ona wybrała Lykastosa i ten od dłuższego czasu był jej kochankiem. Gdy kilka miast kreteńskich zbuntowało się przeciw Kydonowi, ten zwrócił się do wyroczni z prośbą o radę. Wyrocznia orzekła, że ma herosom kraju złożyć ofiarę z dziewicy. Kydon kazał ciągnąć losy wszystkim dziewczynom i los padł na jego córkę, Eulimene. Wówczas Lykastos, chcąc odwrócić przeznaczenie, wyznał Kydonowi, co go łączyło z Eulimene. Jednak lud osądził, że tym bardziej winna jest śmierci, i Eulimene została zabita. Kydon rozkazał otworzyć jej ciało i stwierdził, że była brzemienna. Apteros, obawiając się zemsty ze strony Lykastosa, zabił go wciągnąwszy w zasadzkę. Poszedł potem na wygnanie do Ksantos kolo Termery w Lykii. an Parch. 35.

EUMAJOS (Efymtoę) - świniopas Odyseusza, wiemy pamięci swego pana, starał się, jak tylko potrafił, strzec jego własności na Itace. Był synem króla Ktcsjosa z wyspy Syria (jednej z Cyklad). Dzieckiem opiekowała się fenicka niewolnica. Spiskując z fenickimi piratami,

uprowadziła królewicza, który został sprzedany jako niewolnik Laertesowi. Wróciwszy na Itakę Odyseusz za radą Ateny zwrócił się przede wszystkim do Eumajosa. Ten pomógł mu w „odzyskaniu'* pałacu. Przyjął go pierwszy i wprowadził w żebraczym odzieniu pomiędzy zalotników, an

Od XIII404; XIV passim; XV 301 n.; 403 n.; XVII I-I 53; XVII182 507 n.; XXI 188 n.; XXII 157 n.

EUMELOS (Eupritoę) - I. Imię kilku bohaterów między innymi syna Admeta i Alkestis, wymienianego wśród uczestników wyprawy na Troję. Przywiódł ze sobą pod Troję konie, którymi niegdyś u Admeta opiekował się Apollon, będąc u niego w niewoli. Te konie, pielęgnowane boską ręką, zyskały mu zwycięstwo w żałobnych igrzyskach ku czci Patroklosa.

2.    Eumelos, heros z wyspy Kos, za bezbożnictwo przemieniony w kruka (-> Agron).

3.    Eumelos, ojciec Botresa z Koryntu, przemienionego w ptaka przez Apolłona. an

I. II. II 714; 763; XXIII 376; Od. IV 796. 1. i 3. - Agron i Boircs.

EUMOLPOS (ECpoXnoc) - najczęściej uważany za syna Posejdona i Chione, córki Boreasza i Orejtyi (tab. II). Chione ze strachu przed ojcem wrzuciła nowo narodzonego do morza. Ocalił go Posejdon i oddał na wychowanie w Etiopii swej córce, Bentesikyme, której matką była Amfitryta. Gdy chłopiec dorósł, mąż jego przybranej matki dał mu za żonę jedną z własnych córek. Eumolpos usiłował zgwałcić jedną z sióstr swej żony i został wygnany. Wraz ze swym synem Ismaro-scm udał się do Tegyriosa, króla Tracji, który oddał Ismarosowi jedną z córek za żonę. Lecz Eumolpos wziął udział w spisku przeciw Tegyriosowi, a gdy się sprawa wydała, musiał uciekać. Schronił się do Eleusis i został przez mieszkańców życzliwie przyjęty. Po śmierci łsmarosa Eumolpos pogodził się z Tcgyriosem, który wezwał go do siebie i uczynił swym następcą. Gdy Eumolpos został królem Tracji, wybuchła wojna między mieszkańcami Eleusis i Ateńczykami, których wodzem był -• Erechtcus. Wezwany przez przyjaciół, Eumolpos nadciągnął z wojskiem, lecz został zwyciężony przez Ateńczyków i poległ w boju. Śmierć syna pomścił Posejdon, na którego prośbę Zeus raził zwycięskiego Erechteusa piorunem.

Różne tradycje wiążą z Trakiem Eumolposem ustanowienie misteriów eleuzyńskich. To on oczyścił Heraklesa po zamordowaniu centaurów. Kapłański ród Eumolpidów uważał go za swego przodka. Syn jego Keryks (Herold) otrzymał po śmierci ojca jego funkcję w misteriach. Od niego pochodzili heroldowie, którzy prowadzili inicjację w Eleusis. Niektóre tradycje wiążą postać Eumołposa z Musajosem, uważając go bądź za jego ojca, bądź za syna. Lecz autorzy nie są zgodni co do identyfikacji Eumołposa, założyciela misteriów. Niektórzy posuwają się aż do uznania innego Eumołposa, nie syna Chione, lecz syna Dejope i wnuka Triptolema. an

Hyg. Fab. 157; 273; Apd. Blhl II 5, 12; HI 14, 4; Slcph, Byz. iv. A(6(orp;Schol. in S. OC1053; Paus. 138.2; (114.3; Scliol. in E. Ph. 854; Phoi. Lex. i. v. £1410X11(801. Por. P. Foucart, Lt\ Mysldres d Eleuiu, Parii 1914.

EUNEOS (Eóve(oę) - syn Jazona i -• Hypsipyle, królowej Lcmnos, z czasów, gdy kobiety na wyspie po

wymordowaniu wszystkich mężczyzn urodziły dzieci ze związków z przybyłymi w czasie wyprawy - Argonautami. Mimo żc nie uczestniczy w wyprawie na Troję, utrzymuje z Grekami przyjazne stosunki. Dostarcza im wina. Za cenę bogato zdobionego krateru kupuje od Patroklosa Lykaona, syna Priama. Gdy Hypsipyle została sprzedana jako niewolnica Lykurgo-wi, królowi Nemei, Euneot uwolnił ją i sprowadził na Lemnos. an

Apd. MM 9,17; IL VII467 n.; XXI40 n.. XXIII746 n.; por. XXI41;

Sir. I, p. 41.

EUNOMOS (ECvopoę) - Gdy Herakles, poślubiwszy Dęjanirę, żył na dworze teścia, króla Kalydonu, zabił przypadkiem nalewającego mu wino chłopca, imieniem Eunomos. Był to syn Architelesa, spokrewnionego z Ojneusem. Eunomos polał mu ręce letnią wodą przeznaczona do mycia stóp. Herakles chciał mu wymierzyć policzek, lecz siła jego była tak wielka, że chłopiec padł martwy. Architeles wybaczył bohaterowi to nieumyślne zabójstwo, lecz Herakles poszedł dobrowolnie na wygnanie i wraz z żoną i synem Hyllosem udał się do Trachis. Niektórzy nazywają zabitego chłopca imieniem Kyathos. an

Apd. Bibl II 7,6; D.S. IV 36,2; Paus. II 13.8; Alh. IX 410 f. i n.;Tzet. in Lyc. 50 n.; ChiL II456 n.; Schoi. in A.R. i 1212.

EUNOSTOS (EOworoę) - heros z Tanaory w Beo-cji, syn Elieusa i Skias, wychowanek nimfy Eunosty. Wzgardził zakochaną w nim Ochną, córką Kolonosa, co stało się przyczyną jego śmierci (-» Bukolos). an

Ptu. Qu. Gr. 40.

EUROPE (ECipómD-imię kilku postaci mitycznych:

1.    Córka Tityosa, która z Posejdonem miała syna -» Eufemosa.

2.    Jedna z Okeanid, córek Okeanosa i Tethys.

3.    Matka Niobe, żona Foroneusa.

4.    Córka Nilu, jedna z żon Danaosa.

5.    Najsławniejsza ze wszystkich, córka Agenora i Telefassy, ukochana przez Zeusa. Najczęściej uwara się ją za córkę Agenora (tab. 3), czasem jednak dają jej za ojca Fojniksa, syna Agenora. Zeus zobaczył Europę, gdy bawiła się z towarzyszkami na wybrzeżu Sydonu lub Tyru, gdzie panował jej ojciec. Ogarnięty żądzą posiadania pięknej dziewczyny przyjął postać byka o lśniąco białej sierści i rogach podobnych do półksiężyca. W tej postaci zbliżył się i legł u stóp Europy. Ta, z początku spłoszona, oswoiła się i pieszcząc zwierzę siadła na jego grzbiecie. Natychmiast byk zerwał się i uniósł zdobycz w stronę morza. Mimo krzyków Europy, rozpaczliwie uczepionej u rogów zwierzęcia, byk odpłynął od brzegu i oboje dotarli do wybrzeży Krety, gdzie w Gortynie w pobliżu źródła Zeus posiadł dziewczynę pod platanami, które na pamiątkę boskiej miłości nie tracą nigdy swych liści.

Europę dała Zeusowi trzech synów: Minosa, Sarpe-dona i Radamantysa. Przypisuje się jej i syna Kamosa, kochanka Apolłona.'Miała być też matką Dodona. Zeus obdarował ją trzykrotnie: ofiarował jej -* Talosa, „robota" z brązu (-* Argonauci), który strzegł wybrzeży Krety przed wszelkimi nąjazdami cudzoziemców, psa, który nie wypuszczał raz chwyconej zdobyczy, oszczep nie chybiąjący celu. Oddał ją wresz-