24107 wykłady z socjologii 13 2014 (12)

		Korupcja (łac. corruption) - „zepsucie, przekupstwo"
DYSFUNKCJONALNOŚĆ		Corruption- „psucie się, zepsucie, rozkład moralny,
INSTYTUCJI MEDYCZNYCH.		wykorzystanie machinacji łapówkarskich”
KORUPCJA 1 DZIAŁANIA ANTYKORUPCYJNE W SYSTEMIE OCHRONY ZDROWIA		Korupcja oznacza przyjmowanie lub żądanie przez pracownika instytucji państwowej lub społecznej, korzyści majątkowej lub osobistej w zamian za wykonanie czynności urzędniczej lub naruszenie
		prawa.

Warunki pojawienia się korupcji:

♦    powstawanie dobra wspólnego, publicznego, które trzeba na różne sposoby podzielić pomiędzy członków danej społeczności,

♦    delegacja uprawnień do rozdziału dóbr, desygnowanie osób, którym społeczność lub władza powierza uprawnienia do dzielenia dóbr,

♦ stworzenie systemu dzielenia, wymiany i obiegu dóbr.

Korupcja wymaga:

-    zgody dwóch stron zawierających umowę , na mocy której

strona korumpowana zobowiązuje się w zamian za określoną gratyfikację

-    wykorzystać zajmowane stanowisko w firmie, partii, rządzie

-    dokonać nadużycia, tj. przekroczenia norm prawnych, etycznych,

zwyczajowych

-    dzięki, której strona korumpująca uzyska jakieś korzyści kosztem

innych podmiotów

FORMY KORUPCJI

♦    KORUPCJA BIERNA (defensywna) - o charakterze „roślinożernym" - bierny partner układu korupcyjnego akceptuje propozycję, jeśli ona zostanie mu zaoferowana.

♦    KORUPCJA CZYNNA (wymuszająca) - o charakterze „mięsożernym" - partner układu korupcyjnego wychodzi z inicjatywą różnych propozycji.

♦    PŁATNA PROTEKCJA (łac. protectio) pomoc, poparcie udzielone komuś przez wpływowe osoby w zamian za korzyści finansowe,jak i wyrażenie zgody na taki proceder.

♦    NEPOTYZM (łac.nepos, nepitis bratanek, wnuk) udzielanie przez osobę wpływową poparcia członkom swojej rodziny:

♦    SZARA STREFA - obszar praktyki gospodarczej, w którym firmy funkcjonujące na granicy prawa, pozorując legalne działania, wykorzystują nadarzające się okazje do niewywiązywania się z finansowych zobowiązań wobec państwa: rynek pracy, oszustwa podatkowe, przestępstwa celne, wyłudzenia ubezpieczeniowe.

_

Typowymi cechami korupcji są (według A. Kojdera):

♦    powszechność - występuje we wszystkich systemach politycznych i gospodarczych, odkąd wyodrębniona została sfera spraw publicznych,

♦    entropia - rozprzestrzenianie się na coraz to nowe dziedziny życia,

♦ rynkowość - cena transakcji zależy od podaży i popytu na zawłaszczane zasoby publiczne,

♦ interakcyjnosc - w każdej transakcji korupcyjnej występują „dawcy" jakichś zasobów publicznych i ich „biorcy"

Według Banku Światowego, Międzynarodowego Funduszu Walutowego istnieją trzy czynniki sprzyjające korupcji:

C= M + D - A

M ( monopoly) - monopolizacja rynku D (discretion) - uznaniowość

A (accountability) - równoczesny brak odpowiedzi Najbardziej narażonymi na korupcję obszarami są:

-    sfera umów, zawieranych przez władze publiczne z

biznesem,

-    sfera zezwoleń i koncesji,

-    sfera prac ustawodawczych,

-    sfera wywierania presji przez związki zawodowe na

władze

publiczne ze szkodą dla interesów całego kraju.