244

244

wymiarową (zarys wklęsły - rys. 7.12f), których groty wskazują kierunek nakazanej obróbki.

Środek krzywizny luku zaznacza się tylko wtedy, gdy kilka promieni jest zbieżnych w jednym punkcie (rys. 7.13) lub gdy występuje potrzeba wymiarowania jego położenia (rys. 7.14a). Punkt, z którego łuk został zatoczony, jest punktem przecięcia dwóch krótkich linii cienkich, równoległych do boków arkusza rysunkowego, i stanowi początek linii wymiarowej promienia. Linii wymiarowych promieni łuków okręgów współśrodkowych można nie doprowadzać do wspólnego środka krzywizny z wyjątkiem skrajnych (rys. 7.13), przy czym te nie powinny leżeć na jednej prostej (rys. 7.13b).

a)    b)

Rys. 7.13. Szczególne przypadki prowadzenia linii wymiarowych promieni łuków okręgów; a) zapis promieni łuków wykreślonych z jednego punktu, b) sposób prowadzenia linii wymiarowych promieni łuków leżących naprzeciw siebie

Środek krzywizny leżący poza polem arkusza rysunkowego lub umiejscowionego tak, że jego zwymiarowanie pogarsza czytelność zapisu, można sprowadzić w pobliże rzutu, zachowując początkowy kierunek linii wymiarowej z załamaniem pod kątem prostym (rys. 7.14c).

Długość linii wymiarowej promienia łuku, którego położenie środka krzywizny jest oczywiste, ustala się według ogólnych reguł zapewniających poprawną czytelność zapisu (rys. 7.14b).

Podczas wymiarowania krzywizn mogą wystąpić pewne wątpliwości przy wyborze niezbędnego układu wymiarów. Chodzi tutaj głównie o ustalenie, czy wymiarowany profil opisać za pomcą promienia czy też za pomocą średnicy.

Przy wyborze układu wymiarów należy uwzględnić między innymi konieczność spełnienia określonych zadań przez cechę konstrukcyjną, możliwości technologiczne uzyskania żądanego kształtu, a podczas wymiarowania krzywizn dodatkowo uwagę, że w świetle norm techniczych połowa średnicy nie