26573 skanuj0016

36 Agresja seksualna

Na wstępie należy podkreślić, że niewiele jest systematycznych, wiarygodnych pod względem naukowym informacji na temat cech osobowości sprawców tych makabrycznych zbrodni, a jeszcze mniej prób stworzenia modelu teoretycznego ukazującego mechanizmy powstawania takich inklinacji. Można nawet powiedzieć, że ilość naukowo potwierdzonych informacji jest odwrotnie proporcjonalna do jakże licznych i najczęściej podkolorowanych wiadomości, jakimi media bombardują społeczność współczesnej globalnej wioski, odbierającej informacje o zbrodniach seryjnego zabójcy głównie na zasadzie sensacji.

Owa szczupłość informacji wynika nie tylko z niepowtarzalności każdego zbrodniczego aktu i niemożności jego odtworzenia w warunkach kontrolowanych (co odnosi się w zasadzie do całej sfery emocjonalnej, choć na jej temat istnieje spora wiedza), lecz przede wszystkim z faktu, że seryjnych zabójców jest (na szczęście) stosunkowo mało. Trudno byłoby (nawet w tak wielkich krajach jak USA) skompletować grupę badawczą (co jest łatwiejsze w przypadku sprawców kradzieży, rozboju, nawet czynów nierządnych), którą - jako grupę kryterialną - można byłoby porównać pod względem wielu cech z odpowiednio dobranymi grupami kontrolnymi.

Nieliczne są także opisane w literaturze naukowej obserwacje kliniczne dotyczące tego typu jednostek. Pominąwszy na ogół krótki czas, dzielący seryjnego mordercę po stwierdzeniu jego winy od stryczka czy krzesła elektrycznego, to wszelkie informacje, zwierzenia i badania psychologiczne czynione w sytuacji oczekiwania na najwyższy wyrok, jaki najczęściej się orzeka w tego rodzaju przestępstwach, nie sposób uznać za wartościowy materiał kliniczny.

Trudność w ścisłym ustaleniu poglądów na temat uwarunkowań zachowania morderców na tle seksualnym wynika z tego, że raporty i opisy naukowe czynów tego typu osób, nie do końca pozbawione posmaku sensacji, nie wymieniają żadnej specyficznej cechy ich psychiki. Urazy i upokorzenia, jakich doświadczyli, bywają również udziałem większości ludzi, którzy nigdy nie popełnili żadnego przestępstwa!

1.6.1. Scena przestępstwa

jako podstawa typologii sprawców

Wobec ograniczonego dostępu do w miarę obiektywnych danych na temat specyfiki zachowania seryjnych morderców, występujący jako ekspert psycholog musi sięgać do najbardziej-obiektywnych danych* mieszczących się w zasięgu jego działalności, a mianowide-do^ego,~co _w literaturze lap^QlS^eOTej'-'nazjwa-sięr^Sn4..p£zestępstwa2f

Jest to scena nader specyficzna -.opkującemu-ją profesjonaliście nie jest bowiem dane (jak~ krytykowi teatralnemu) oglądanie aktorów grających lepiej lub gorzej swe role! Przebieg rozgrywającej się akcji należy odtworzyć ze śladów, Jakie pozostawiły* osoby biorące udział w tym makabrycznym spektaklu! Stąd też głównym rejestratorem i komentatorem zaistniałych wydarzeń jest specjalista w zakresie coraz bardziej wyrafinowanych technik kryminalistycznych. Ze śladów tych, niczym z otwartej księgi, dowiedzieć się można zarówno o cechach osobowości przestępcy, jak i o wielu innych właściwościach jego zachowania. Czasami opis uzupełniają zeznania ofiary, której udało się ujść z życiem, lub też informacje osób, które zdołały zaobserwować pewne fakty mogące mieć związek z dokonanym przestępstwem i aranżacją jego sceny.

Analiza powyższego opisu, wsparta porównaniem kilku scen, na których rozegra! się mord na tle seksualnym, pozwala na ustalenie wielu bezcennych Informacji niezbędnych nie tylko do nakreślenia tego, co często jest nazywane „portretem psychologicznym przestępcy ”, lecz także pozwala odpowiedzieć na szereg ważnych dla organów ścigania pytań, przede wszystkim, czy dane przestępstwo popełnił ten sam osobnik, jako że każdy przestępca, a szczególnie taki, który popełnia tak złożone pod względem psychologicznym zbrodnie, czyni to na swój niepowtarzalny.sposób!

Pierwsze i podstawowe kryterium przy analizie opisu sceny przestępstwa, ustalone przez FBJ^.dotyczyLStopnia. zorgąnizowMią sposobu popełniania przestępstwa* Skala obejmuje przestępstwa od ściśle, wręcz pedantycznie przestrzeganego sposobu ich popełniania do popełnionych bez najmniejszych nawet śladów rytualizacji. Znaczenie stopnia zorganizowania sceny przestępstwa ocenia się zwykle na. podstawie analizy czterech iaz cyklu przestępczego, w tym zaś przypadku, seryjnego morderstwa na tle seksualnym.

Fazą pierwsza jest z reguły najdłuższa, nierzadko trwająca latami, jest toiaza przedkryminalna. Głównym przejawem tego stadium są marzenia i fantazje na temat coraz to bardziej wynaturzonych, i przez to niemożliwych do spełnienia w sposób akceptowany przez prawo i normy współżycia społecznego, form zaspokojenia seksualnego.

Poprzedzające akt przestępczy marzenia i fantazje znajdują swój wyraz w rytualizacji aktu morderstwa, który z kolei uwidoczniony jest w organizaqi.sceay-pgzestępstwayOzyli w drugiej fazie ęykl.UJirzestępCTe-