170 Programy resocjalizacyjne STOP i „Respect"
warsztatach. Niezależnie od tego przechodzą regularne szkolenia z zakresu oddziaływania pornografii, narkotyków oraz funkcjonowania podziemia przestępczego. Zajęcia takie prowadzą oficerowie policji obyczajowej.
Obok gruntownego przygotowania poprzedzającego podjęcie pracy resocjalizacyjnej istnieje szeroko rozbudowane doskonalenie oddziaływań w trakcie ich trwania (on job training). Polega ono na wzajemnych hospitacjach zajęć, uczestnictwie w tych zajęciach znanych i sprawdzonych terapeutów, z wizytami znanych zagranicznych profesorów włącznie.
Program przygotowania core workers do pracy z przestępcami obejmuje pięć podstawowych dziedzin.
1. Przygotowanie teoretyczno-praktyczne. Stanowi ono podstawę przygotowania do pracy resocjalizacyjnej i obejmuje następujące zagad-. nienia:
• wiedza o kobiecych i męskich rolach seksualnych, wzajemnym uzupełnianiu się płci, o postawach wobec płci i ról seksualnych, pozwalających na maksymalnie bezkonfliktowe funkcjonowanie w ramach realizacji tych specyficznych ról społecznych;
• wypracowanie sposobów wyrażania swoich sądów i przekonań -uczestniczący w kursach przygotowawczych do pracy z przestępcami seksualnymi muszą posiąść sztukę precyzyjnego oddzielania własnych postaw i przekonań od tych, jakie obowiązują w danym otoczeniu i najczęściej przejawiane są przez podopiecznych, a także takiego wyrażania przekonań i poglądów, aby nie blokowały otwartości w przedstawianiu postaw odmiennych;
• opanowanie technik prowadzenia wywiadu ćwiczone na dwóch poziomach: pierwszy dotyczy odróżniania rozmowy kierowanej od wywiadu, rozróżniania pytań otwartych i zamkniętych oraz sposoby planowania wywiadu i kontroli jego przebiegu; drugi poziom odnosi się do specyfiki wywiadu z przestępcami seksualnymi, w której obok informacji na temat szczegółów zaistniałych zdarzeń niezwykle istotne stają się sądy oceniające owe zdarzenia; prowadzący wywiad powinien nauczyć się rozróżniać stopień głębokości podawanych przez przestępców seksualnych racjonalizacji;
• opanowanie metod pracy z grupą obejmujących przygotowanie teoretyczne z zakresu poznawania przeznaczenia grupy, rodzajów grup, dynamikę funkcjonowania grupy oraz umiejętności praktyczne - naukę podstawowych zręczności zachowania w czasie dyskusji grupowych, jak stosowanie właściwego języka, gestów itp.;
• poznanie specyfiki zachowania i myślenia przestępców seksualnych, szczególnie poznanie uwarunkowań przestępstw seksualnych, dotyczących ich mitów, teorii wyjaśniających dynamikę powstawania zachowań przestępczych, etapu cyklu reakcji przestępczych oraz praktyczne opanowanie metod służących do diagnozowania możliwie najszerszej gamy właściwości tych zachowań;
• wyrobienie w sobie otwartości na sprzężenia zwrotne w kontaktach międzyludzkich poprzez ćwiczenia w obserwowaniu wpływu własnych reakcji i zachowań intencjonalnych na innych, szczególnie w sytuacji spotkań grupowych, a także wyrobienie elastycznego reagowania na pochwały, krytykę czy inne sygnały z zewnątrz;
• dokładne zapoznanie się z naukowymi przesłankami programu STOP, fazami jego stosowania oraz z działaniami wspomagającymi zasadniczy przebieg oddziaływań programu;
• nauka budowania programu zajęć resocjalizacyjnych w grupach na podstawie problemów ujawnianych w czasie kolejnych spotkań.
2. Wytworzenie wyczulonego mechanizmu osmozy! Osmoza oznacza, najogólniej ujmując, selektywne przenikanie. W przypadku core workers polega na nauce wychwytywania na żywo, czyli w czasie uczestnictwa w spotkaniach grupowych, najistotniejszych problemów w dalszej pracy resocjalizacyjnej. Zapisany na VHS czy CD przebieg spotkania analizuje się powtórnie, aby dokładnie oddzielić to, co należy za wszelką cenę wzmacniać od tego, co należy tłumić w zachowaniu podopiecznych.
3. Metody doskonalenia pracy są bardzo ważną drogą doskonalenia pracowników. Polegają one na stałym i systematycznym poprawianiu efektów pracy resocjalizacyjnej w trakcie jej wykonywania (on job training), co wymaga systematycznego uczestniczenia w spotkaniach grupowych innych, najczęściej wybitnych terapeutów, którzy pokazują in vivo najlepsze wzory „analizujących dyskusji”. Doskonalenie to obejmuje także analizę zapisu elektronicznego sesji grupowych, przeprowadzonych przez psychologów wyspecjalizowanych w resocjalizacji przestępców seksualnych, w celu ukazania momentów podwyższających efektywność tej pracy, określaną na podstawie stopnia wnikliwości prowadzącego i stopnia zrozumienia przez uczestników jego instrukcji i komentarzy.
4. Indywidualne studia i dokształcanie się. W przygotowaniu specjalisty do tak złożonej pracy jak resocjalizacja przestępców seksualnych nic nie może zastąpić systematycznej lektury i poszerzania wiadomości