27382 strony18 19

sposób. Jednocześnie tereny w określony sposób zagospodarowane mogą być wykorzystane do pełnienia różnych funkcji. Przykładowo las może pełnić różnorakie funkcje gospodarcze', od turystyczno-wypoczynkowych do dostarczyciela surowców (przede wszystkim drewna). Innym przykładem mogą być budynki mieszkalne: jedne mogą być użytkowane na swoje zasadnicze cele — mieszkaniowe, starsze i zdekapitalizowane mogą zmienić swoje przeznaczenie. Można je użytkować np. jako magazyny. Należy więc rozróżniać pojęcie użytkowania terenu od jego zagospodarowania. Użytkowanie określamy przez scharakteryzowanie funkcji wykonywanej na danym terenie, np. teren przemysłowy, wypoczynkowy czy usługowy.

Rys. 4. Rozwój funkcji i zagospodarowania Źródło: Regulski 1982, s.47

Należy zaznaczyć ponadto, że rozwój zagospodarowania przebiega inaczej aniżeli zmiany w systemie funkcji (patrz rys. 4). Zmiany funkcji następują ciągłe i ewolucyjnie. Rozwój zagospodarowania następuje w sposób widoczny i narastający - w postaci schodów. Rozwój zagospodarowania jest /. reguły opóźniony w stosunku do rozwoju funkcji. Okres reakcji systemu zagospodarowania jest bowiem nieporównywalnie dłuższy niż systemu funkcji.

1.3. Lokalizacja

Działalność ludzi i podmiotów gospodarczych odbywa się w określonym miejscu - jest zlokalizowana. Pojęcie lokalizacji⁷ działalności gospodarczej oznacza umiejscowienie wielkości i rodzaju działalności gospodarczej, obiektu lub zespołu obiektów, w określonym obszarze. W literaturze przedmiotu stosowane jest oprócz określenia „lokalizacja”, również inne bliskoznaczne określenie - „rozmieszczenie”. Rozmieszczenie ma jednak znacznie szerszą treść od lokalizacji. Odnosi się bowiem do zbioru obiektów i zawiera elementy kształtowania struktury przestrzennej gospodarki. McCarty i Lindberg [1969, s.30] uznają termin rozmieszczenie „jako przestrzenny układ zdarzeń tego samego typu”. Można więc mówić o rozmieszczeniu np. całego przemysłu jako działu gospodarki narodowej.

Zwracając uwagę na różnice semantyczne powyższych terminów, należy jednocześnie podkreślić, że w praktyce występują między nimi określone współzależności; z jednej strony bowiem przestrzenny układ gospodarki jest bieżąco kształtowany przez decyzje lokalizacyjne odnoszące się do zakładów nowo budowanych, z drugiej zaś na lokalizację nowych obiektów istotny wpływ wywiera dotychczasowe rozmieszczenie działalności gospodarczej [Juchniewicz 1997].

Pojęcie lokalizacji można rozpatrywać w dwóch aspektach:

•    pierwszy aspekt - czynnościowy zawiera elementy decyzyjności, czyli odnosi się do procedury wyboru rodzaju inwestycji i jej miejsca;

•    drugi aspekt - rezultatowy jest wynikiem przeprowadzonej procedury i związany z konkretnąjuż lokalizacją.

Pojęcie lokalizacji uległo równocześnie poszerzeniu. W krajach wysoko uprzemysłowionych zdecydowaną większość nakładów inwestycyjnych ' I .ukiili/jiejii od lac. locare - umieścić.