narodowe). Region ten szczyci się również ciekawą historią, bogatym dziedzictwem kulturowym, prastarymi tradycjami hodowli owiec, koni i bydła. Dla podtrzymania •radycji pasterskich i zachowania bioróżnorodności na terenie parku prowadzi się hodowlę zwierząt zanikających w tej części Europy, np. węgierskiego rębacza szarego, owiec Racka. bawołów wodnych, świni Mangalica i koni rasy Nonius. Zwierzęta pasterskie są dużą atrakcją turystyczną Hortobagy.
Dzięki finansowemu wsparciu kilku międzynarodowych organizacji i instytucji (szczególnie Programu PHARE Unii Europejskiej), w latach dziewięćdziesiątych, na terenie trzech węgierskich parków narodowych (wśród których znalazł 'ię Park Hortobagy) zrealizowano projekty zarządzanego systemu stref i stworzono strategie rozwoju ekoturystyki. Specjalnie wyznaczeni konsultanci gromadzili dane i informacje na temat społecznych form ochrony przyrody w regionach, poziomie rozwoju ekonomicznego, istniejącej infrastrukturze turystycznej oraz możliwościach rozwoju ekoturystyki na poszczególnych obszarach. Zebranie i analiza tych informacji pozwoliły stworzyć system stref, zaadaptowano oczywiście wiele wskazówek opracowanych na ten temat przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody [225, s. 235-236].
Oto kilka przedsięwzięć ekoturystycznych, które podjęto w Parku Narodowym Hortobagy:
• wprowadzenie systemu opłat za wejście do parku
Celem było objęcie pełną kontrolą liczby turystów przebywających na terenie parku i zebranie pewnej sumy pieniędzy, która mogłaby być inwestowana, np.: w przywracanie równowagi ekologicznej ekosystemów, w zarządzanie i rozwój infrastruktury dla ekoturystów. Poza tym pozwoliło to również na zgromadzenie danych statystycznych na temat odwiedzających park osób [225, s. 240]. Wprowadzono też specjalne karty wejściowe umożliwiające korzystanie z wyznaczonych tras przyrodniczych przeznaczonych do obserwacji ptaków. Badania marketingowe pozwoliły wyróżnić następujące grupy turystów zwiedzających park:
- naukowcy-badacze z różnych dziedzin przyrodniczych;
- przedstawiciele administracji ochrony przyrody;
- uczniowie i studenci kierunków: geografii, biologii, historii;
- studenci odbywający praktyki i podejmujący dorywcze prace podczas wakacji;
- miłośnicy ptaków dobrze przygotowani praktycznie i merytorycznie do obserwacji;
- miłośnicy ptaków bez ukształtowanych zainteresowań co do celów swoich obserwacji, nie posiadający odpowiedniego sprzętu ani przewodników;
- entuzjaści przyrody, ekoturyści z krajów zachodnich o ogólnych zainteresowaniach przyrodniczych, wyposażeni w przewodniki, sprzęt fotograficzny itp.;
- mieszkańcy dużych miast szukający możliwości spokojnego wypoczynku, wytchnienia w ciszy, zainteresowani dziką przyrodą;
- miłośnicy koni;
135