28835 PB040755

Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich

308

powietrza nic zapewniają właściwej dystrybucji tlenu. Osiągana temperatura nie zawsze jest wystarczająca dla odkażania gnojowicy. Najlepsze efekty uzyskano stosując szybkoobrotowy rotor, który na przedłużonej osi umiesz, cza się w zbiorniku z gnojowicą. Wskutek wytwarzanego podciśnienia zostaje zassane poprzez podłączony do rotora wąż powietrze, które jest na* Stepnic rozprowadzane w postaci drobnych pęcherzyków w gnojowicy. Obok redukcji zapachu uzyskuje się podwyższenie temperatury, która wy. starcza do przeprowadzenia higienizacji gnojowicy. Ten sposób można nazwać tlenową stabilizacją gnojowicy w warunkach termofilnych.

Fot. 8.1. Stacja napowietrzania gnojownicy

Mikrobiologiczna aktywność podczas napowietrzania gnojowicy

W trakcie napowietrzania zachodzą procesy, które doprowadzają do podwyższenia temperatury. Rozwija się flora termofilna, której towarzyszą procesy egzotermiczne. Niezbędna jest mieszana populacja bakterii, ponieważ nie wszystkie mikroorganizmy biorą udział na poszczególnych etapach procesu i są zdolne do rozkładu różnego typu substancji. Jest to jedna z zalet przemian tlenowych, bowiem nie jest tu konieczna, jak w przypadku procesu beztlenowego, jedna wyspecjalizowana grupa bakterii metanowych. Wadą procesu jest powstawanie obfitego osadu (masy bakteryjnej) i wysokie zapotrzebowanie na tlen. Wskutek mikrobiologicznych procesów następuje utlenianie związków węgla z wytworzeniem energii. Jest ona częściowo zużywana do syntezy nowych komórek bakteryjnych, które w procesie stabilizacji podlegają rozkładowi.

p_f0CCSy stabilizacji w warunkach termofilnych można według Brauna pj zapisać następująco:

¹ tótancje organiczne ♦ mikroorganizmy + tlen -> H 2 O ♦ CO* ♦ NHj ♦ ciepło ♦ substancje nie podlegające rozkładowi

Około 45-55% energii wytworzonej w wyniku przemiany materii mi-tfoanizraów wydziela się w postaci ciepła. Napowietrzana gnojowica może temperaturę 64 °C, a nawet 73 °C. Gnojowica bydlęca nieco niższe temperatury, prawdopodobnie ze względu na niewystar-¹ iŁc warunki odżywcze dla bakterii termofilnych.

¹ Ai-Wakecl (1977) stwierdził, że na procesy mikrobiologiczne zacho-^ w czasie napowietrzania gnojowicy negatywnie oddziaływają tylko $j dezynfekcyjne stosowane w ilościach dużych w trakcie przebiegu ■preń zakaźnych. Natomiast antybiotyki dodawane do paszy, a także ^ijzki Cu nie wpływają na przemiany negatywnie i wydłużenie czasu nawiewania kompensuje ewentualne zaburzenia procesu (Ginnivan, 1982). potnym celem napowietrzania jest stabilizacja gnojowicy i rozkład sub-^ji odorowych. Ponieważ w trakcie procesu nie powstają substancje glilne, metoda ta prowadzi do dezodoryzacji gnojowicy. Metodę tę poleca zwłaszcza w przypadku gnojowicy świńskiej, cielęcej lub drobiowej, są szczególnie uciążliwe dla środowiska. Po oddzieleniu części stałych eliminacja zapachu w płynnej części gnojowicy jest trwała już po 3-godzinnym napowietrzaniu w warunkach laboratoryjnych. W zależności cd stopnia napowietrzania spadek suchej masy w gnojowicy świńskiej może vynosić 20-35%. Lund i Nissen (1983) prowadząc proces napowietrzania głowicy świńskiej przy 20 °C osiągnęli redukcję BZT5 z 5000 mg/1 na IOOmg/1 w ciągu 4 tyg., natomiast gnojowica składowana obniżała ładunek do2700 mg/1 dopiero po 8 tygodniach.

Odkażający efekt tlenowej stabilizacji

Prawidłowo przeprowadzona tlenowa stabilizacja w warunkach ter* oofilnych jest skuteczną metodą sanityzacji gnojowicy. Paluszak (1998a) stwierdził w napowietrzanej gnojowicy bydlęcej w warunkach termofilnych (50,4-52,1 °C) spadek liczby pałeczek S. Senflenberg o 5 log w czasie 150 minut. Natomiast w przypadku EHEC do całkowitej redukcji liczby pałeczek EHEC (8 log) dochodzi w ciągu 150 minut przy temperaturze 50,1— 51 j °C. Przy napowietrzaniu ciągłym gnojowicy świńskiej po uzyskaniu icmpe/atury 40 °C i pH 8,5 osiąga się jej higienizację po okresie 2 dni.

Wassen (1975) przyjmuje jako prawidłowe następujące parametry ligienizacji: dla gnojowicy świńskiej 10 godzin przy pH 8,5 i temperaturze