29624
0

niem dobry amatorski zespół teatralny, który dawał przedstawienia nie-tylko na miejscu w Toruniu, lecz wyjeżdżał i do sąsiednich garnizonów.

Niezależnie od teatru amatorskiego istniało wówczas wędrowne kino, prowadzone przez referat oświatowy Komendy Garnizonu. Kino to dawało przedstawienia w świetlicach oddziałowych. Już w tym czasie garnizon zaczął się krzątać około zbierania funduszów na rzecz budowy Domu Żołnierza; urządzano w tym celu festyny, wianki i tp. imprezy.

W roku 1925 — po likwidacji „Ogniska” zostało założone „Koło Podoficerów Zawodowych Garnizonu Toruń”, które również postawiło sobie za cel zbieranie środków na budowę „Domu Podoficera”. Koło istniało około roku, poczem zostało rozwiązane.

W roku 1926 przybył do Torunia gen. dyw. Leon Berbecki, nowo-mianowany dowódca Okręgu Korpusu Nr. VIII, którego inicjatywie w dużej mierze zawdzięcza garnizon toruński powstanie „Domu Żołnierza”.

Generał Berbecki polecił zorganizowanie teatru żołnierskiego D. O. K., którego zadanie regulamin teatru ujmował następująco: „szerzyć zamiłowanie do sztuki i literatury ojczystej; dać żołnierzowi, jego rodzinie i szerszemu społeczeństwu duchową rozrywkę, i odźwierciadlać życie kulturalne wojska”. Ponieważ w garnizonie toruńskim nie było odpowiedniej sali teatralnej (w budynku wojskowym), teatr żołnierski obsługiwał miejscowe oddziały wojskowe jako „lotny teatr żołnierski”, dając przedstawienia w świetlicach oddziałowych. Niezależnie od tego zaimprowizowano minjaturową scenkę z widownią na 70 miejsc w świetlicy Oddziału Sztabowego D. O. K. VIII (w koszarach im. marszałka Piłsudskiego).

Praca zespołu teatralnego, do którego należeli oficerowie, podoficerowie i rodziny, oparta była na solidnem przygotowaniu artystycznem, a to dzięki zaangażowaniu fachowych sił z teatru miejskiego. Kierownikiem teatru z urzędu był Szef Oddziału Wyszkolenia D. O. K. VIII., kpt. dypl. Łojak, kierownikiem zespołu amatorskiego i reżyserem był st. sierż. Doliński.

Z wiosną 1927 roku gen. Berbecki powołał do kierowania teatrem żołnierskim Radę Nadzorczą pod przewodnictwem kpt. lek. dr. Bogusławskiego, który zarazem był kierownikiem literackim. Do składu Rady Nadzorczej weszli m. in. kpt. Rowiński — jako kierownik administracyjny, kpt. Przybylski, por. Śledziejowski, st. sierż. Rozum i inni. Fachowym reżyserem był p. Gliński, a następnie p. Dobrowolski — artyści teatru miejskiego w Toruniu.

Brak własnej sceny uniemożliwiał należytą pracę teatru żołnierskiego. Z pomocą przyszedł gen. Berbecki, Dca O. K. VIII., oddając do użytku teatru piętrowy magazyn wojskowy przy ulicy Warszawskiej. Moment ten stanowi punkt zwrotny w historji Domu Żołnierza w Toruniu. Od tej bowiem chwili powoli, lecz nieustannie postępuje realizacja dzieła budowy Domu Żołnierza aż do jego końcowej fazy, którą dnia 19 marca 1933 r. — otwarcie Domu Żołnierza — uroczyście wita garnizon toruński.

-o-

Przekazany Teatrowi Żołnierskiemu budynek przy ulicy Warszawskiej 9/11 przebudowany został siłami 8 bataljonu saperów, przyczem koszta pokryte zostały m. in. również z funduszu, zebranego na ten cel przez komendanta garnizonu. Przebudowa objęła wewnętrzną środkową część gmachu, gdzie urządzono scenę i sporą widownię. W roku 1927

8