2

w płatkach kwiatów, owocach i liściach, dzięki czemu przybierają one różne odcienie barwy od czerwonej do niebieskiej. Typowymi przedstawi&iektmi tyr.bzwiązków są: pHargonina^cyjanina idaina, wiolanina. Oddejizabarwienia-zaieżwnie-tylko od-struktury aglikonu. ale również od pH środowiska: w środowiska kwaśnym antocyjany maja barwe.czerwoną,_w zasadowym—niebies-

-k&,_

GJikdzydy.-flawonowe są poęhodnymitr.óipierŚGieaiowego układu-— fławonu, który tworzy

występujące w różnycbjMgaBaeh-roślinn-yGh-(kwiaty, korzenie, owoce, nasiona, liście) i w drew-i nieTlSaipospeBtsze-z-nich. to: cbryzyna, apigenina. Iutelina. kemferol i kwercytyna. Należy podkreślić, że antocyjany i flawony występujące w,soku. wakuolamym stanowią grune barw-ników odrębną od barwników chlorofilowych i karotennwych zlokaHzowanyeb-w^chloroplastach (por. rozdz. 26).    ”    '

UĄt&MSf' (zasady organiczne, przeważnie_zawierajace azot w układzie pierścieniowymi uwąża^LŁZŁpoehodriEpirydynyr^ipetydyny^ropanu.-chinoliny^iz.ochinoliny^iindoil). J^zęsto występują w owocach, nasionach i korzeniach (głównie u roślin dwuliściennych) w_postaci soli, rzadko w postaci glikozydpa:^inidÓ^v..estrQW-lulLJ^l.Qloych zasa£k=Są~z.wiązkami przeważnie hezbarwnymi^silnife-toksycznymi, mają zastosowanie w lecznictwie. Do powszechnie znanych nalęjacmikoŁyna^skep&łaminaL kokaina. chinina, papaweryna, morfina, narkotyna, kodeina, strychnina.    '    '

grupa związków pod względem chemicznym -niejadoolita .Są pochodnymi wielofenoli, np. pirogaloIuTpirokatecholu i kwasówfenolokacboksylowych (galusowego, elago-wego i innych) oraz_cukrów. W dużych ilościach wvstepu.ia. w__korze, kor7enia,ch. klaczach. niektórych.O.wpęąęh, nasionach i liściach, głównie u roślinjdyzubści&nnych.--Mają_rZALłaściwości toksyczne,, znalazły zastosowanie T»TfeczrnHme i w przemyśle. —'

Składniki zapasowe

w różnych organach-

polisacharydów i tłuszczów. Wakuole. w których zgronsądzone^ą-białka.w-dajrzalych organach oląch są inulina Lgiikoeen. lnulma_zhudowana-jest z reszt fruktozy, występuje.w bulwach i korzeniach kilku gatunków roślin (cykoria, georginia, topinambur). Glikogen, którego podstawową iednoatkaJhudulcowa iest glukoza, występuje u roślin-niższych—^ grżybowy-baklej^i lilmc. Tłuszcze zostały, stwierdzone w wakuolach grzybów; sporadyczna wystepowaniŁtych związków w wakuolach roślin wyższych nie zostało jednoznacznie wykazane,—

tynU)gt'm'/a Nvakuo|yihiir{MH)\yvd^^amijl!yuriHHm vdi)^

We wczesnych stadiach rozwoju ziarna

w ziarna aleuronowe;

— z krańców cystern siątęczki_śródplazmatycznei ziąmistej,^które.ulegają-rozszerzeniu a. .wakuole. a te z kolei odłączają się od siateczki śródplazmaLycznej.

nowych obejmuje trzy procesy: syntezę białek, transport i składo-

wanie-w- wakuoii. Stwierdzono, że w syntezie tych białek ućżestńiczą polirybóśómy.jaanązaiie

z błoną siateczki śródplazmatycznej. Wykazano, że nowo syntetyzowane białko jest prawdopo-dobuie transportowane przez istniejące oErestrwo-połąez&nia-waknpł^reufómrwych i siateczki śródplazmatycznej- Białko tamoże^riffl^^^fgggrewagrgff^g^ykach wytwarzanych przez siateczkę śtódpiazmatyczna jamista, pęcherzyki te sa włączone do wakuol ateumhowych. Jest oczywiste, że składowanie białek w wakuolach aleuronowych zachodzi przy jednoczesnej dezaktywacji enzymów hydrolitycznych.

\Y^kresie.-dQjizewania-nasion,mastcpaj.a. stpp.nipwę„odwadnianie- ich , tkanek feielmą, liścieni i zarodka .oraz zawartych__w nich wakuol aleuronowych, „Wakuolę prze^SŁtałGajlLMę w otoczone tonopląstem ziarna białkowe o, twardej konsystencji, czyli w,ziama.aleumnowe: Ze względu na ich skład, wyróżnia się trzy rodzaje ziaren aleurono.w,ycfe-

—JHaclające się z homogennej białkowej, macierzy,-wJdfeijnogą występować fosforany j kryształy szczawianów-wapniaj--

— zbudowane z białkowej macierzy, w której może występowąd.Qd.jednego,dQ-kilku^loł3,Q;,, idów.

— zbudowane z białkowej macierzy, w.której rozmieszczone są od jednego do kilku krysta-■kadów Wałkowych ł aloboidów.    '

Białkowa macierz składa.się głównie z albumin, iowmłloid-htełfeawy..^ . 7 gioj^jjp zaś globoid —- z fityny (skondensowana forma soli wapniowo-magnezowej kwasu inozyno-6-P). Stosując duże powiększenia w mikroskopie elektronowym stwierdzono, że krystaloidy maia strukturę wykazująca sieciowe stopnie i symetryczne _szetegi cząstek. prawdziwych kryształów, krystaloidy fcmąja własności pęcznienia.

wapnia i magnezu, może zawierać potas, siarkę i bar. Często wyróżnia się w nim gęsty środek. tzw...krvształ globoidowy oraz miękka strefę brzeżna. Część “cen trafna częstówypada przy przygotowywaniu materiału do badań w mikroskopie elektronowym.

Mobilizacja składników zapasowych

Z chwilą rozpoczęcia pęcznienia nasienia-ziaraa-aleumnowe-Dowiekszaia swoje rozmiary, rozpoczyna się hydroliza ich jtaHMg^jjatt^zmnieiszenfe ich-gestoścL Poszczególne ziarna pizekształcają się w małe wakuole, które następnie łączą się ze sobą tworząc duże wakuołe. W zależności od 6adanegb~materiału, w dużych wakuolach można stwierdzić nadtrawione duże ziarna aleuronowe. We wczesnych etapach kiełkowania następuje również hydroliza fityny Hn fosforanów, wolnych jonów i inozytolu. Eostępująca hydroliza-bialck jest wynikiem zu/ipk-czenia ^aktywności enzymów hydrolitycznych. Wzrost ten jest spowodowany przez dostarczenie nowych porcji enzymów do wakuoli oraz przez degradację białkowych inhibitorów enzymów hydrolitycznych w samej wakuoli.

Wakuola jako lizosotn

Z przytoczonych wyżej^dan.ych-wyntkar źe zTama-alenronowe-po.wstate-wewnatra-wakBoi zawierają enzymy nięzbgdns. do rozkładu- zgromadzonyclr~wmiclirskładnik4w-zapaso.wych. Stwierdzono, że wakuole roślin wyższych ząwieraja..wszystlqp Masy ęnzymów hydmlitycanych — próteinazy^peptydaży, esterazy,-glukozydazy. i.inneJffi_wakuola<±zliQżdżyj(⁰l>iekt najlepiej

447