31217 ZF Bień1

Związki między strukturą kapitału i ryzykiem 191

krótkoterminowych zastępując je bardziej kosztownymi kredytami długoterminowymi, jeśli wymaga tego zachowanie optymalnej struktury kapitałów.

Elastyczność

finansowa

Nie zawsze przedsiębiorstwo będzie mogło w praktyce doprowadzić w pełni strukturę kapitałów do stanu uznanego za optymalny. Zależy to bowiem od tego czy firma posiada odpowiednią elastyczność finansową, która oznacza stały dostęp do więcej niż jednego źródła kapitałów i możliwość wyboru między tymi źródłami. Pozwala to jej nie tylko na wykorzystywanie łatwiej dostępnych i tańszych źródeł pozyskiwania kapitałów, ale — co jest nie mniej ważne — umacnia pozycję negocjacyjną firmy wobec kredytodawców.

Firma, która nie posiada elastyczności finansowej, tzn. nie może korzystać z realnie występujących alternatywnych źródeł finansowania, jest skazana na uzależnienie od określonych kredytodawców, którzy narzucają jej niejednokrotnie warunki umowne. Ta elastyczność finansowa zależy jednak w istotnej mierze od solidności polityki finansowej firmy, a przede wszystkim od przestrzegania bieżącej płynności finansowej, umożliwiającej terminowe regulowanie zaciąganych zobowiązań. Z reguły bowiem — jak już wspomniano — w razie sygnałów świadczących o trudnościach płatniczych firmy kurczy się krąg jej kredytodawców, a dostawcy niejednokrotnie uzależniają wykonanie zamówień od uprzedniego przekazania należności lub od gotówkowej zapłaty. Jest to podyktowane zrozumiałymi obawami przed rosnącym ryzykiem niewypłacalności partnera.

Bez względu na stopień elastyczności finansowej, jaki firma posiada, powinna ona dysponować altualizowaną okresowo kalkulacją optymalnej struktury kapitałów. Tylko dysponując taką kalkulacją można podejmować racjonalne decyzje pozwalające na zbliżenie rzeczywistej struktury do optymalnej.