32210 wstęp do teorii polityki img 36

41

(goals) i wyprowadzanie z nich „celów bezpośrednich” (objectives), które jego zdaniem są najbardziej przydatne dla obrony i promocji celów podstawowych²⁹

Na podstawie powyższego skrótowego przeglądu stanowisk reprezentantów nurtu realistycznego w amerykańskiej nauce o stosunkach międzynarodowych relacje między interesem narodowym a celami polityki zagranicznej państwa można przedstawić w formie następującego schematu:

Interes narodowy:

Ogólne i stałe (długoterminowe) cele

ł

Cele średnioterminowe

ł

Cele bezpośrednie

l

Cele operacyjne (cele działań)

George Modelski, którego można dziś uważać za autora „klasycznej” teorii polityki zagranicznej definiuje cele, jako pochodną interesów państwa. Posługuje się przy tym ogólnym pojęciem interesu, a nie terminem interesu narodowego, który wydaje mu się niejasny i trudny do ścisłego określenia²¹. Zdaniem Modelskiego dla potrzeb analizy polityki zagranicznej można przyjąć, że interesy są „żądaniami, życzeniami i pragnieniami odnoszonymi do zachowania się innych państw; są formułowane po to, aby były przyjęte do realizacji przez

²⁰ Charles P. Schleicher, International Relations: Coopera!ion and Conflict, Englewood CliiTs NJ.: Prentice-Hall 1962, s. 117-122; idem, InternationalBehavior: Analysis andOperations, Colum-sus (Ohio): Merrill 1973, s. 92.

Według G. Modelskiego interes narodowy postuluje istnienie jednego typu wspólnoty, której zadania politycy musieliby uwzględnić, tj. narodu definiowanego jako ogół obywateli państwa. Tymczasem muszą oni uwzględnić żądania mniejszych grup niż naród, a lakże szerszych, od niego niezależnych, np. interesów innych państw'. Ponieważ pojęcie interesu narodowego nie wyjaśnia wszystkich interesów, jakie rząd reprezentuje - nie można zatem uzasadniać polityki zagranicznej interesem zarodowym. Zob. Modelski, op.cjt. s. 70-72.