33719 SNC03801

Klasyfikacje klimatów

jak różne klimaty panują na globie ziemskim, mówią dawne opisy zjawisk meteorowych, w literackiej formie przedstawione przez trzech wybitnych podróżników Jiywców*. Conrada, Nansena i Trietiakowa.

Drudno nie zakochać się w tym klimacie, gdzie dni nie różnią się od siebie, a każdy urftawikiem raju. Ani za gorąco, ani za zimno, zawsze tak właśnie jak trzeba ” (Con-E Opowieści mórz południowych”).

; ,Wilgoć i mgła, gdzie tylko spojrzysz, w którąkolwiek obrócisz się stronę. Gdy spowije m iiesfychana mgła polarnych mórz, gdy owinie cię od stóp do głowy, wszystko staje się gt wokół ciebie i w tobie. Potrzeba ci wtedy całej wielkiej odporności, by nie zadusić się Ljjjwifgofnym uścisku, by jej nie ulec” (Nansen).

i ,Gdyzadmie purga, twardy śnieg, miałki jak piasek, wiruje tuż nad ziemią, napełnia ip), zapiera oddech, wciska się w szczeliny ubrania, wali z nóg ludzi i zwierzęta. W drodze [|||| wygrzebują w śniegu jamy i kładą się na lodzie z głową zwróconą w stronę, z której lnie wiatr. To samo robią zwierzęta. I tak leżą bez ruchu, do chwili aż purga ucichnie” S(frietiakow, „Opis półwyspu Tajmyr”, XIX w.).

13.1. Klasyczna klasyfikacja Koeppena

Formacje roślinne oraz związane z nimi gleby, flora i fauna tworzą na Ziemi odręb-nejakościowo ekosystemy, zwane biomami (rys. 13.1). Ich rozmieszczenie na kuli ziemskiej zależy od warunków klimatycznych. Klimaty na obszarach zajmowanych przez poszczególne biomy można więc także uznać za jakościowo odmienne. Reprezentują je typologiczne jednostki, odpowiadające holistycznemu pojęciu klimatu. Podłoże atmosfe-ty zależy w dużym stopniu od rodzaju pokrywy glebowej i roślinności, zatem klimat,

2zwłaszcza mikroklimat i klimat lokalny, na obszarach poszczególnych biomów, podłego również oddziaływaniu tych czynników środowiskowych. W ten sposób klimat staje się składnikiem ekosystemów, chociaż przede wszystkim określa on graniczne warunki ^funkcjonowania.

Geobotaniczny podział klimatów kuli ziemskiej wykorzystuje prostą zasadę, że "klimat rozpoznajemy po jego skutkach”. Określając liczbowe charakterystyki klimatyczne biomów, otrzymujemy jakościowe kategorie - typy klimatów i miejsca ich wystę-

267