5768085828

dydaktycznych, powinna być dostosowana do klimatu panującego w grupie, do warunków i sytuacji w jakich przebiega proces edukacyjny, tematu zajęć, decyzji grupy co do jej sposobu i formy. Może być przeprowadzona różnymi metodami i przy zastosowaniu różnych narzędzi, w formie rysunku, wykresu, pracy technicznej, wypowiedzi ustnej itp.⁴⁰

Preferowana metodyka pracy w procesie poznawania środowiska na poziomie klas początkowych

Przyjęta strategia działań dydaktyczno-wychowawczych określa sposób postępowania metodycznego⁴¹ nauczyciela i ucznia w toku edukacji środowiskowej. Każda ze strategii przejawia się swoistą aktywnością nauczyciela i uczniów w procesie lekcyjnym. Cechą specyficzną jest przewaga określonego rodzaju aktywności uczniów, z czego wynika, że ich wykorzystania nie należy traktować rozłącznie.

Metody asymilacji wiedzy wpływają głównie na aktywność dzieci o charakterze reproduktywnym (przyswajanie). Metody stwarzające sytuacje do samodzielnego dochodzenia do wiedzy (przez odkrywanie), zwane problemowymi, rozwijają aktywność twórczą uczniów - poznawczą i towarzyszącą jej zazwyczaj aktywność działaniową. Metody waloryzacyjne (przez przeżywanie), zwane też eksponującymi, rozwijają aktywność emo-

“ Zob. E. Nęcka, Trening twórczości, PTP, Olsztyn 1992.

⁶¹ Metoda nauczania-uczenia się - systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający osiągnięcie celów kształcenia to, inaczej mówiąc, wypróbowany układ czynności nauczycieli i uczniów realizowanych świadomie w celu spowodowania założonych zmian w osobowościach uczniów. O wartości metody decyduje charakter czynności nauczycieli i uczniów oraz dobór środków poglądowo-łechnicznych, wspierających lub zastępujących niektóre czynności. Wartość m. zależy przede wszystkim od tego, czy i w jakim stopniu wywołuje aktywność, samodzielność i zaangażowanie samych uczniów. Ze względu na wielkie bogactwo min. i ciągłe pojawianie się nowych metod ich klasyfikacja nie została ujednolicona. Dawny podział na metody podające i poszukujące okazał się za wąski, zaczęto więc poszukiwać nowych, jednym z nich jest podział na metody oparte przede wszystkim na obserwacji, na słowie (pogadanka, dyskusja, opowiadanie, wykład) i na działaniu praktycznym (metoda laboratoryjna, zajęcia praktyczne). Podział najbardziej pełny obejmuje 4 grupy metod, którym odpowiadają 4 rodzaje uczenia się: 1) metody podające (uczenie się przez przyswajanie), 2) metody problemowe (uczenie się przez odkrywanie), 3) metody waloryzujące (uczenie się przez przeżywanie), 4) metody praktyczne (uczenie się przez działanie) - W. Okoń, Nowy słownik pedagogiczny..., s. 168.

100