37908 sr
7

Zwykły lotos ma owoce niesłodkie. lotos lotofa-gów — Zizyphus lotus — to inny gatunek (drzewo lotosowe), posiadający słodkie owoce.

W Indiach również czczony był lotos. Starożytni Indowie wyobrażali sobie ziemię w kształcie kwiatu lotosu. Bóg Indów Brahma, podobnie jak i bóg egipski Ozyrys, przedstawiany jest w pozycji leżącej na liściu lotosu, a jego świątynie przyozdobione są lotosami. W mitologii Indów bogini urodzajów Lakszmi przepływa przez ocean na kwiecie lotosu.

,,Kwiaty lotosu to statek, na którym tonący pośród oceanu życia może znaleźć ratunek".

Lotos hodują w Indiach i Chinach, wysiewając nasiona w mule stawów i kanałów. Nelumbo nuciłem — jedna z odmian świętego lotosu Egiptu i Indii — rośnie również w Związku Radzieckim.

Liście tego lotosu mają wygląd wywróconych kołpaczków, na długich łodygach, sterczących z wody. Jego wielkie kwiaty różowe i purpurowe można spotkać u ujścia Wołgi, w pobliżu Astrachania, w płytkich zatokach Morza Kaspijskiego i w Kraju Zakaukaskim. Lotos rośnie również na Dalekim Wschodzie.

Jadalne nasiona umieszcza się w półkolistym pudełku z otworami na wierzchu, przez które łatwo je wytrząsać. Są one oleiste, mączne i bardzo pożywne. Podpieka się je jak orzechy albo gotuje w wodzie posolonej lub osłodzonej. Lotos ma grube kłącza obfitujące w skrobię, jadalne na surowo lub gotowane i pieczone. Z pokrojonych kłączy gotuje się zupę i przecier.

Nasiona lotosu wyróżniają się wyjątkową trwałością.

W południowej Mandżurii w pobliżu wioski Lu--tang-tung, na dnie wyschniętego jeziora, w warstwach torfu na głębokości 0,5 m, botanik Ochga znalazł w roku 1932 nasiona lotosu. Sądząc według grubości torfu, nasiona liczyły nie mniej niż 250 lat. Dzieci z sąsiedniej wioski, które zbierały ten torf na opał, wyjmowały zeń ziarna lotosu i zjadały je. Ochga ostrożnie powybierał ziarna i zaczął je badać. Zarodek był zielony. Uczony namoczył ziarna i położył, aby wykiełkowały w temperaturze 20'. Upłynęło osiem miesięcy, a one ani nie kiełkowały, ani nawet nie napęczniały. Trudno było oczekiwać kiełkowania od tak starych nasion. Ale gdy Ochga nadpiłował twardą łupinę niektórych, a inne zwilżył kwasem siarkowym, nasiona zaczęły pęcznieć i nagle na czwarty dzień wypuściły kiełki.

A więc nasiona lotosu pod twardą łupiną, w dezynfekujących warstwach torfu, w ciągu 250 lat zachowały żywotność i wykiełkowały.

Kwiat Amazonki

Oprócz lotosów afrykańskich i azjatyckich jest jeszcze jedna roślina, pokrewna naszej lilii, rosnąca w Ameryce Południowej. Spójrzcie na mapę Ameryki Południowej. Jaką szeroką wstęgą z licznymi rozgałęzieniami ciągnie się Amazonka — potężna, najbogatsza w wody rzeka na świede! Płynie wśród lasów zwrotnikowych. Od jednego do drugiego brzegu — dziesiątki kilometrów. Od rzeki odchodzą ciche zakola i wąskie ścieżki wodne „iharape", po których przyjemnie jest sunąć w brzozowej pirodze (czółnie), nazywanej tam „montario“.

35