39034 socjologia (8)

zapoznanie się z poglądami, postawami czy uczuciami drugiej osoby, ale jednocześnie wymaga od słuchacza pójścia tokiem myślenia i przyjęcia punktu widzenia swojego rozmówcy. Wyrazem aktywnego słuchania jest nie tylko komunikacja werbalna, ale także komunikacja niewerbalna przejawiająca się określona mimiką czy gestami. Aktywne słuchanie umożliwia właściwe porozumiewanie się z drugą osobą, zniwelowanie napięcia w trudnych sytuacjach oraz zachęcenie rozmówcy do ewentualnego współdziałania i współpracy.

Zasady aktywnego i skutecznego słuchania:

•    przejawianie uczuć

•    parafrazowanie zdobywanych treści

•    odpowiednie podsumowanie

•    dowartościowanie

•    wyjaśnienie

Do najtrudniejszych elementów komunikacji należy odpowiednie rozpoznawania i określanie uczuć i emocji. Rozmowa o uczuciach nie jest łatwa. Kiedy człowiek spotyka się z pytaniem "co czujesz?", często nie jest w stanie wyrazić własnych przeżywanych uczuć, a jedynie określone opinie i poglądy. Brak zauważenia i właściwej interpretacji stanów uczuciowo -emocjonalnych może doprowadzić do konfliktu. Uczucia, które nie zostały wyrażone -zwłaszcza negatywne -będą się w jednostce zbierać i gromadzić, a wywołane pewnymi okolicznościami mogą ujawnić się z siłą nieadekwatną do zastanej sytuacji. W skomplikowanych i problemowych sytuacjach powinno się wyrażać własne emocje i uczucia, gdyż daje to szansę na właściwe skupienie się na rzeczywistym problemie. Aby w sytuacjach trudnych komunikacja była sprawna i skuteczna, a nadawca komunikatu został wysłuchany, trzeba posłużyć się komunikatem Ja, który wygląda w następujący sposób:

Ja czuję (jestem)...........................

Kiedy Ty....................................

Ponieważ....................................

Czasami mamy do czynienia z taką komunikacją, która od jednej z osób wymaga odpowiedzi odmownej. Nie jest to łatwe, gdyż jednostki bardzo często mają problemy z jasnym formułowaniem odmowy. Jeżeli chcemy uniknąć wywołania konfliktu, warto posłużyć się techniką asertywności. Komunikat oparty na właściwej asertywności składa się z trzech elementów: słowo "nie" konkretne przedstawienie sytuacji lub czynności, której nie chcemy się podjąć prawdziwe uzasadnienie odpowiedzi odmownej Zaburzona i niewłaściwa komunikacja jest przyczyną wielu nieporozumień, do których dochodzi w relacjach międzyludzkich. Wielu z nas podczas codziennych relacji z innymi osobami w niewłaściwy sposób interpretuje określone intencje drugiej osoby. Często też druga osoba nie potrafi w jasny i przejrzysty sposób sformułować swoich oczekiwań. Najbardziej efektywna i skuteczna komunikacja jest. wtedy, kiedy określona wypowiedź jednej ze stron jest odczytana i zinterpretowana zgodnie z założeniami nadawcy. W celu zrozumienia istoty komunikacji należy poznać mechanizmy i procesy, które leżą u jej podstaw.

Elementy komunikacji:

•    myśl - w umyśle nadawcy pojawia się zaczątek jakiejś myśli

•    kodowanie - zamiana określonej treści na pewne gesty i symbole, kodowanie jest niezwykle istotnym procesem, gdyż nadawca komunikatu chce być zrozumiany przez odbiorców i dzięki kodowaniu chce stworzyć pewną wspólnotę, która zapobiegnie ewentualnym nieporozumieniom i zaburzeniom w komunikacji