39127 PrepOrg cz I8

- 28 -

łożyskowy lub cylindrowy, które posiadają wysokie punkty zapłonu (ok. 200°). Z łaźni tych można korzystaó wyłącznie pod wyciągiem ze względu na wydzielanie się w wysokiej temperaturze przykrych oparów. Należy uważać, aby łaźni tych nie przegrzać, ponieważ przy ich ogrzewaniu palnikiem gazowym noże nastąpić zapłon. Tych niegodności nie wykazuje olej silikonowy, który poza tym z uwagi na małe przewodnictwo elektryczne i bardzo wysoką odporność termlozną może być ogrzewany spiralą grzejną zanurzoną w nim bezpośrednio (co oczywiście zmniejsza bezwładność cieplną całego układu). Niezbyt powszeobne użyole oleju silikonowego do łaźni grzejnych wynika z jego wysokiej ceny.

Temperatury 250-500° osiąga sie stosując łaźnie solne lub stopowe. Mieszanina 40% NaN0₂, 7% NaNO^ i 53% KNO-j topi się w temperaturze 142° i może być używana w zakresie temperatur-150-500°. Jej wadą jest powolne utlenienie się azotynu sodowego w wyższych temperaturach. Dlatego też najczęściej stosuje się równomolową mieszaninę NaNOj (48,7% wag) i KNOj (51,3% wag), która posiada temperaturę topnienia 290°C (czyste sole topią się w temperaturze ok. 100° wyższej). Łaźnie stopowe z uwagi na doskonałe przewodnictwo cieplne bardzo szybko przenoszą oiepło.

Najczęściej stosowanym stopem jest stop Wooda (50% Bi, 25% Pb, 12,5% Sn i 12,5% Cd) o temperaturze topnienia 60°C. Z uwagi na duży ciężar właśoiwy stopów łaźnie stopowe stosuje się zwykle do ogrzewania małych kolb. Należy pamiętać, aby ogrzewane naczynia wyjąć z łaźni solnej lub stopowej zanim łaźnia zdąży zakrzepnąć.

1.2.3* Chłodzenie par 1 gazów

W pracach laboratoryjnych spotkać się można bardzo często z koniecznością kondensacji par przez ochłodzenie (prowadzenie reakcji we wrzących rozpuszczalnikach, ekstrakcja, destylacja). Tutaj zostanie omówione jedynie działanie chłodnic zwrotnych zapewniających powrót kondensatu do kolby. Chłodnice destylacyjne zostaną omówione w rozdziale II.3.

Większość laboratoryjnych chłodnic zwrotnych przeznaczona jest do chłodzenia wodą lub powietrzem. Powietrze ze względu na mały współozynnlk przewodnictwa cieplnego, małą gęstość i małe ciepło właściwe jest niezbyt sprawnym medium chłodzącym. Stosuje się go zwykle przy dużym gradienoie

t

temperatur, gdy temperatura wrzenia chłodzącej substancji jest wyższa od 150°C. Jako powietrzną chłodnicę zwrotną stosuje się zwykle rurkę szklaną (rys. I.5a). Ponieważ stopień sohładzania zależy od stosunku powierzchni ohłodnicy do Jej objętości, Jako ohłodnice stosuje się rurki cienkie i długie, dostatecznie jednak szerokie, aby dolny koniec nie ulegał zalaniu kondensatem. 0 wiele bardziej wydajnym od powietrza medium chłodzącym Jest woda z uwagi na swoje wysokie oiepło właściwe i lepszy współozynnlk przewodzenia ciepła. Dlatego też większość chłodnic stoauje się jako chłodnica wodne. Chłodnice wodne mogą pracować zasadniczo do temperatury nie wyższej niż 150°, ponieważ czym większy gradient temperatur między wodą chło-