40062 IMG49

ratywnego ich zabarwienia (znaczenia), które kojarzy się nieuchronnie z trudnościami wychowawczymi Rozumowanie takie wydaje się tylko pozornie słuszne. Każdy bowiem termin, odnoszący się do pewnych zjawisk społecznie niepożądanych lub braku czegoś, będzie s konieczności budził z czasem wyraźnie mieszane uczucia. Toteż współcześnie wszystkich trzech nazw używa się na ogół zamiennie, przy czym pedagogowie częściej odwołują się do pojęcia „trudności wychowawcze" lub „nieprzystosowanie społeczne", a psychologowie i .psychiatrzy wolą posługiwać się terminem „zaburzenia w zachowaniu".

W obecnym opracowaniu używać się będzie przede wszystkim pojęcia trudności wychowawcze nie tylko ze względu na wspomnianą jego funkcjonalność i na ogół częste posługiwanie się nim w literaturze naukowej (por. Han-Dgiewicz N. 1961; Redl F„ 1974; Kocsetow A., 1977), lecz także z tej prostej racji, te nie ma ?— jak dotąd — jednomyślności również w sprawie takich nazw, jak nieprzystosowanie lub niedostosowanie społeczne czy zaburzenia w zachowaniu. W użyciu są również inne pojęcia, używane zamiennie z trudnościami wychowawczymi, mianowicie zaburzenia emocjonalne, moralne zaniedbanie lub zagrożenie. Są one jednak jeszcze mniej „ostre" i z większym ubocznym zabawieniem emocjonalnym w sensie pejoratywnym niż pozostałe nazwy dotyczące niepożądanych zachowań uczniów.

Przyjmuje się tu także, ii trudności wychowawcze w szkole są pojęciem typowo pedagogicznym, a takie pojęcia, jak nieprzystosowanie społeczne, zaburzenia w zachowaniu czy zaburzenia emocjonalne mają charakter głównie w znaczeniu socjologicznym, psychologicznym łub psychiatrycznym. Pomimo to, będę ich używał jako pojęć zamiennych z trudnościami wychowawczymi. Pojęciom tym nadaję więc takie same znaczenie, bowiem odnoszą się one przede wszystidm do zachowań uczniów, sprzeniewierzających się określonym regułom (lamriom, normom) postępowania obowiązującym w ażolt i kluk szkolnej, a jsd-aocmśnie urhodią ta uciążliwe i niepożądane zarówno dla nauczycieli i klasy jako grupy społecznej. Jak równisż dla posscze-filaych ecsaiów i samego urania trudnego. Zachowania te stają hą trudnościami wychowawczymi a reguły dopiero a chwilą słskŚMhnk kh sobie prses nauczyciela Ub wychowawcę