IMG 10

czy ich w pełni przestrzegać, aby uniknąć trudu podejmowania pracy wychowawczej za pomocą specjalnie przemyślanych metod Ponadto warunki te nie wykonywane należycie lub wręcz zaniedbywane, czy zgoła pomijane, mogą stanowić me zawsze dostrzegane źródło piętrzących się coraz to nowych trudności natury wychowawczej.

W obecnym rozdziale podejmuję próbę przedstawienia tylko niektórych czynników warunkujących skuteczne zastosowanie zalecanych w pedagogice sposobów pracy z uczniami nieprzystosowanymi społecznie. Zakładam, iż efektywność sposobów jest tym większa, im więcej troski przejawiają nauczyciele o przestrzeganie owych uwarunkowań. Składają się na nie: podmiotowe traktowanie uczniów przez nauczycieli, utrzymywanie karności wśród, uczniów {zwłaszcza karności świadomej), racjonalne organizowanie pracy i żyda uczniów oraz porozumiewanie się nauczycieli i uczniów.

I. PODMIOTOWE TRAKTOWANIE UCZNIÓW

Jednym z istotnych warunków zapobiegania trudnościom wychowawczym i ich przezwyciężania jest podmiotowe traktowanie uczniów przez nauczyciela, czyli inaczej — jego humanistyczne do nich podejście. Polega ono na spostrzeganiu każdego ucznia jako jednostki autonomicznej, która bez wzglądu na wpływy i uwarunkowania zewnętrzne ma prawo do własnej podmiotowości, tj. wewnętrznej niezależności i odpowiedzialności za własne postępowanie, a więc także prawo do samodzielnego kształtowania swego losu. Takie traktowanie ucznia zakłada nieuchronne liczenie się z jego godnością, a co za tym idzie — okazywanie mu poszanowania i seulei i nu tri, uwzględniania najbardziej podstawowych jego potrzeb i udzielanie mu niezbędnej pomocy. Postulat ten wymaga spełnienia podczas wszelkich kontaktów a ucmiismi, rwłasacza w casaie lekcji i innych zająć dy-dektyczoo-wychowawizych.