zalicza się również zagadki, loteryjki, układanki, rebusy, krzyżówki i gry stolikowe.
Również w trakcie prowadzenia ćwierci* i zabaw ruchowych oraz rytmiezno-ruchowych nauczyciel po* winien utrwalać wiadomości przyrodnicze dzkd. I lak. naśladowanie ruchów zwierząt jest okazji do utrwalania ich nazw i charakterystycznych cech. Ćwiczenia oddechowe z wykorzystaniem bici i owoców można wykorzystać do utrwalenia nazw drzew i cech poznanych części roślin.
Treści piosenek powinny wiązać się z treścią lematu globalnego. Piosenka może wpłynąć zarówno na utrwalenie wiadomości przyrodniczych dzieci, jak i wytworzenie odpowiedniego nastroju. Dlatego należy rozmawiać z przedszkolakami na temat piosenek i stosować je w różnych okolicznościach, np. po obserwacji gawrona i wiewiórki - piosenki: Gawron (muzyka H. Januszewska, słowa F. Rybicki). IMnriśmie (muzyka VI T. Maywcr. słowa S. E. Szymański), przed wycieczką do lasu piosenkr Las (muzyka F. Leszczyńska, słowa J. Rowińska). Lrkm euza (muzyka M. A. Piechowska, słowa K Parnowska), w czasie obserwacji zjawisk przyrodniczych Jrstrń (muzyka i słowa Z. Konic). Pani wiosna (muzyka M. J. Lefcld. słowa M. Terlikowska). W poznawaniu przyrody najważniejszą rolą odgrywają zabawy manipulacyjne i konstrukcyjne, które przybierają charakter twórczości artystycznej oraz zabawy dydaktyczne (czasem powiąrane z zabawami mchowymi).
I. Zabawy o charakterze artystycznym
W toku czysmołcś zabawowych dziecka, jak rysowame. wycinanie, kpienie, powstają artystyczne wytwory, chociaż nie wszystkie z nich bywają oryginalne Nąj-wcześniejszą formą jesi twórczość rysunkowa. U dzieci w wieku przedszkolnym ulega ono znacznym przeobrażeniom. Początkowo (w najmłodszej grupie) obserwujemy bardzo ubogie schematy rysunkowe (^łowonogi", ..głowni ułowią"). W starszych grupach rysunek dziecka coraz bardziej odzwierciedla przedmioty. Wytwór dziecka może jednak nie odpowiadać w pełni rzeczywistym obiektom, gdyż jest jego twórczym wyobrażeniem. Przedszkolak rysuje rzeczy tak. jak je zna. ale nie lak. jak je widzi. Tworząc, aśc odwołuje się do bezpośrednich obserwacji obiektów, tyko do własnej wyobniai i pomięci Wykonywanie prac artystycznych przez dzieci przyczynia się do rozwofo ich sprawności manualne). wyobraźni i wzbogacania windom ości.
Aby dzień mogły rorwijeć twórczość artystyczną, w sak powinien być .kącik plastyczny**, dobrać oświetlony.
Prace artystyczne wykonywane spontanicznie będą dla nauczyciela sprawdzianem, które zabawy i zajęcia o tematyce przyrodniczej wywołały największe zainteresowanie. Są one bowiem wyrazem przeżyć i wiedzy. obrazują stosunek do poznawanych obiektów. Im bogatsze, pełniejsze są spostrzeżenia dziecka o obiektach'i zjawiskach przyrodniczych, tym dokładniej przedstawia je w twórczości artystycznej. Dlatego lak ważną rolę odgrywa obserwacja bezpośrednia i pośrednia oraz prawidłowe jej ukierunkowanie.
W czasie zajęć plastycznych organizowanych przez nauczyciela, uwzględniać należy możliwości poszczególnych dzieci, ich temperament.
Oto przykłady prawidłowych reakcji nauczycielki w czasie zajęć plastycznych.
W grupie dzieci 3-leinłch:
Dzieci śmieją się. że Kasia (dziecko nieśmiałe) rysuje
143