41648 skanuj0056 (38)

112 Środki dydaktyczni•

—    bogacić język ucznia,

—    zapewnić indywidualne tempo pracy,

—    korelować z treściami innych podręczników i stwarzać w ten sposób możliwości całościowego uczenia się i poznania,

—    zawierać syntezy i materiały do powtórzeń,

—    być podzielony na mniejsze jednostki strukturalne, takie jak lekcje oraz jednostki treściowo-metodyczne.

W podręcznikach do klas I-III szczególną rolę pełnią ilustracje, które powinny odpowiadać określonym kryteriom poznaw czym, artystycznym i estetycznym.

Pozwalają one dziecku lepiej, szybciej zrozumieć tekst ora/ powiązać poznawaną z podręcznika tematykę z innymi źródłami wiedzy, takimi jak: radio, telewizja, komputer, czasopisma itp.

Jest to jednak niełatwe dlatego, że nauczyciel klas I—III może dziś wybierać z kilkudziesięciu podręczników do języka polskiego, matematyki, zaś do pozostałych przedmiotów z kilkunastu. Wiele z nich zawiera błędy merytoryczne i metodyczne, i nie odpowiada podstawowym wymogom, jakie stawia się podręcznikom dla ucznia.

Jeżeli nie zna się podręcznika, to lepiej skorzystać z tego, który wypróbowała koleżanka, albo z tego, który jest już nauczycielowi znany.

Łatwość publikowania podręczników powoduje, że jest ich na rynku wydawniczym mnóstwo, a wielość nie zawsze idzie w parze z jakością.

Literatura

1.    Kuś J., Środki dydaktyczne w rewalidacji (w:) Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa 1993.

2.    Kupisiewicz^ Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1994.

3.    Nowak Z., Środki kształcenia (w:) Encyklopedia pedagogiczna. Warszaw,! 1993.

4.    Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli. Toruń 1996.

». Ocena szkolna

8.1. Podstawowe pojęcia

Sprawa kontroli i oceny osiągnięć uczniów należy do bardzo złożonych problemów dydaktycznych; można je też rozpatrywać w różnych aspektach. Niewątpliwie do istotnych a stosunkowo rzadko podejmowanych w literaturze należą kwestie przedmiotu kontroli i oceny, a także ich funkcji, oraz kryteriów i sposobów.    HfkfrawC- fóćcfyl

Kontrola osiągnięć szkolnych w połączeniu z ich oceną, to nieodłączny element procesu kształcenia. Na kontrolowanie i ocenianie składają się czynności nauczyciela, których celem jest zebranie informacji potrzebnych do podjęcia rozumnej decyzji ⁱ⁰⁴. Kontrola, czyli „sprawdzanie osiągnięć uczniów, pozwala slwierdzić, czy i w jakim stopniu uczniowie opanowali materiał programowy, jakie pojęcia, reguły, umiejętności zostały stosunkowo lepiej przyswojone, a jakie słabiej"¹⁰’.

W języku potocznym kontrola i ocena są pojęciami o znaczeniu zbliżonym. Niekiedy nawet utożsamia się je.

Przez ocenę i ocenianie rozumie się wówczas zarówno sprawdzanie, co uczeń umie, jakie ma osiągnięcia i braki, jak również wystawienie stopnia¹⁰⁶. Terminu ocena szkolna używa się zamien-

^,;M Arends R., Uczymy sif nauczać, op. cit., s. 215.

¹¹¹⁵ Janiszewska I., Kuligowska K., jak kontrolować ucznia. Warszawa 1965, s. 21.

¹⁰⁶ Huber A., Kontrola i ocena pracy ucznia w procesie dydaktyczno-wychowawczym (w:)

Podstawy edukacji. Kraków 1994, skrypt UJ.