40948 SNC03794

3 Mac roku, (h rzadk<Aci ntfr/Ą pr/yp,^_/A.

I * kolejnych sezamach    ^r ^nttmternegp rozkładu opadów

Miarą zmienności rt\\f,w/../nyt)tt v_ift!

| „^równomierności opadów, V //Wu */»*#« vn^^U r°*^tu *^{est tzw}' ^ws'^ca*^nik I ^w    przez %,P. Chromowa (1969)

I    IV. f;:

P,

gdzie: P_ffl - opady miesięczne, P, typady roezm.

Wskaźnik ten przyjmuje wartość 0 w przypadku równych opadów wszystkich miesięcy. Przy bardzo dużej niefównrmweftuAcł sum miesięcznych, występującej m.in. w regionach działalności monsunowej lub w utchych klimatach zwrotnikowych, wskaźnik I V_m sięga wartości 1,23, Wskaźnik nieróworrrniernośd opadów może m.in. służyć jako miara kontynentalizmu płiwinlnego, okazuje się bowiem, że z reguły wzrasta on w głębi lądów. Na terenie Polski wartości V_m wynoszą około 0,2-0,3. Najmniejsze zróżnicowanie opadów miesięcznych mają szczyty gór śnieżka 0,18, Kasprowy Wierch 0,27) i Pomorze Zachodnie (V_m< 0^20), najwięk wą nierównomierność opadów notuje się w kotlinach śródgórskich (Zakopane 0,44, Nowy Sącz 0/12). Zarówno minimalne, jak i maksymalne, sumy opadów przypadają w Pohće na różne miesiące. Najwięcej opadów wy-i stępuje na ogół w lipcu, ale na południowym wschodzie kraju nieco więcej deszczu spa-| da w czerwcu. Najmniejsze opady w 30-łeciu J051-1980 występowały w marcu, miejscami w styczniu lub w lutym, Na Śnieżce najbardziej suchy był wrzesień, na Kasprowym -październik.

Jeszcze większą zmienność sezonowego rozkładu opadów obserwuje się na obsza-| rce Europy. Z mapy P. '/brana, którą przytacza D. Martyn (1995), dowiadujemy się m.in., że w środkowej Europie porą największych opadów jest lato, w tym czerwiec na | P^udniowy wschód od Polski, Na wschodzie Europy najwyższe opady występują pod \ koniec lata bądź w czerwcu, nad Morzem Czarnym je sienią lub wiosną, wiosenne lub czerwcowe maksima notuje się w krajach alpejskich, zima lub jesień są porami największych opadów nad Morzem Śródziemnym i na atlantyckich wybrzeżach zachodniej Europy, koniec lata i jesień - w Skandynawii,

Próbę uoorzĄd*^im*^tlU1 wymępufaeycłł tu Ziemi feznnów opadowych stanowią typy rocznego przędę o dów Równikowy typ    rocznego opadów wyróżnia się wysoką sumą roczną i dwo-

ma V' atiri opadów, które występują w porach górowania Słońca lub nieco później. Przechodzenie ,    hojności p"^es**"' P*⁷** rńwswk najlepiej tłumaczy genezę tego przebiegu opadów. Mimo mnięj-

' k wwwtek**?** ^we*¹"* "P*dłm w typte tówtttknwym nic obserwuje się wyraźnej pory suchej, bo ta-szychbądz '"7_s!uety dńtóaeid występują opady związane z konwekcją termiczną i dlatego w każdym kże z dala oo ^ ,jość obfite. Dwa maluwna miesięczne rzadko bywają podobnej wysokości. Prze-miesiącu 0P*^ sad rówwRSeaa msy powietrzne z jednej i drugiej półkuli mają odmienne cechy wilgot-mieazczaja^* —Broję na wy* Au Al opadów, łeereze większe znaczenie ma w wielu przypadkach ekspozy-nościowc, ^<®b»^c,c ®^aH wyboeża tub tme czynniki, oddziałujące na wysokość opadów w zależności od cja teren°-Przykład tego rodzaju asymetrii opadów stanowią sumy miesięczne opadów z Lagos kierunku >4igeri» («*b tŁgj Daty wzrost opadów w pierwszej połowic roku jest tam związany w połudntr^^L^iśełrza znad Atlantyku f/dy w połowie toku zaczyna napływać powietrze znad konty-^zdrUgb^B maksimum ipaiA/ucttnk) sięgają tytko 50% sumy z czerwca. Pustynny pasat do-nentu, i^Jł^l*^s dn ZaUM Owincjdticf, powoduje niemal całkowity brak opadów w styczniu.

3K*⁶*    , - s)

261