42355 S7304918

BIBLIOTERAPIA - MIĘDZY DYSCYPLINĄ NAUKOWĄ A METODĄ REWALIDACJI 113

BIBLIOTERAPIA - MIĘDZY DYSCYPLINĄ NAUKOWĄ A METODĄ REWALIDACJI 113

06/03/20

choterapeutów, przy czym to ci pierwsi wyznaczali kierunek i dynamikę jejH rozwoju.

Zwolennicy utożsamiania biblioterapii z metodą lub techniką psychoterapeutyczną (D. Gostyńska, W. Kozakiewicz, S. Krotochvil, S. Cwynar, Z. Hora) upatrują jej zastosowania w psychoterapii racjonalnej i podtrzymującej [12, 23,24,26, 28, 33-35].

Utożsamienie biblioterapii z rodzajem terapii włącza ją do typologii oddziaływań terapeutycznych, obok np.: arteterapii, chromoterapii, choreoterapii, dramatoterapii, ergoterapii, estezjoterapii, ludoterapii, muzykoterapii, socjoterapii. Znamienne jest stanowisko W. Szulc, uznające nadrzędność pojęcia arteterapii, jako formy terapii, wykorzystującej szeroko rozumianą sztukę (także literaturę) [51].

Na przełomie lat 80. i 90. pojawiła się koncepcja uznająca biblioterapię wy-chowawczo-rozwojową za metodę pedagogiki specjalnej, potwierdzona 7-let-nim programem badawczym, złożonym z wielu eksperymentalnych programów biblioterapeutycznych, realizowanych w placówkach opiekuńczych i szkolnictwa specjalnego, pod kierunkiem pracowników naukowych WSPS i Instytutu Wormacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW [37, 53-55, 57], Wyniki wykazały przydatność pracy biblioterapeutycznej w oligofrenopedagogice, ty-flopedagogice, surdopedagogice, pedagogice terapeutycznej i resocjalizacji.

W ujęciu pedagogiki specjalnej zatem biblioterapia pozostaje zamierzonym działaniem przy wykorzystaniu książek lub materiałów niedrukowanych, prowadzącym do realizacji celów rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych, profilaktycznych i ogólnorozwojowych [55]. Pedagodzy specjalni wnieśli do biblioterapii testowy pomiar jej efektywności.

Orientacja bibliotekarska w pojmowaniu biblioterapii wyprowadzała ją z czytelnictwa ludzi chorych i ich bibliotecznej obsługi - wymagających specjalnego podejścia metodycznego [7, 10, 13, 14].

Związek biblioterapii z bibliotekoznawstwem uzasadnia się uznaniem jej za dział psychologii czytelnictwa [22]. J. Szocki uważa biblioterapię za dziedzinę nauki o czytelnictwie, upatrując przedmiotu jej zainteresowania w czytelnictwie jako formie terapii [50], Stanowisku temu zdaje się nie sprzyjać J. Wojciechowski, nie znajdując dla niej naukowego uzasadnienia, przez sprowadzenie przedmiotu jej zainteresowań do czytelnictwa jako elementu zdrowia psychicznego^].

Nie można zgodzić się z poglądem, że procesy czytelnicze u osób chorych Przewlekle i niepełnosprawnych przebiegają tak samo, jak u czytelników pełnosprawnych. Różnicuje je bowiem odmienność uwarunkowań biologicznych 'społecznych. Przychylić się natomiast wypada do postulatu skonkretyzowania