11
przy długotrwałej suszy, na glebach zlewnych wymiana powietrza nie może normalnie odbywać się, rośliny zatrzymują się we wzroście, odporność ich osłabia się. Skutkiem tego na korzeniach i dolnej części łodyg zaczynają rozwijać się różne bakterje lub grzybki (bakterjoza korzeni i łodygi, fuzarjoza). Po pewnym czasie cała roślina jest na tyle osłabiona, że występują różne choroby liściowe, jak biała lub brunatna pstrzyca liści, choroba mo-zajkowa i t. d.
Do tych samych objawów i skutków, tylko jeszcze prędzej, doprowadzają długotrwałe deszcze, które u nas tak często występują.
Dodać jeszcze należy, że przy takich długotrwałych deszczach, liście wyrastają chociaż duże ale zbyt cienkie i mało treściwe, skutkiem czego są zaliczane do niższych, tańszych klas.
Jeżeli jednak gleba jest głęboko i starannie uprawiona, a zatem w głębszych warstwach dostatecznie pulchna, można wszystkich wyżej wymienionych złych objawów uniknąć przez częste powierzchowne spulchnianie międzyrzędzi. To ostatnie jednak może być bardzo mało skuteczne tam, gdzie głębsze warstwy ziemi są nieporuszone dostatecznie podczas orania, lub gdzie gleba jest już z natury zlewna i nieprzepuszczalna.
Gleba pod plantację powinna być już w jesieni przygotowana bardzo starannie, a nawóz zawczasu wywieziony. Właściwie nawóz powinien być wywieziony wczesną jesienią i zaraz płytko przyorany. Po jakimś czasie powinna nastąpić głęboka orka zimowa, aby rola przez zimę skruszała i wydobrzała. Orka zimowa powinna być wykonana jak można najgłębiej, lub też z pó-głębiaczem. Po takiej jesiennej uprawie, jeżeli wiosna jest wyjątkowo sucha, można już nie robić orki wiosennej, aby nie przesuszyć zanadto gleby, — wystarczy kultywator i brona. Jeżeli jednak wilgoci na wiosnę jest dosyć, a gleba zbyt zlewna, to przed sadzeniem lepiej pole wyorać. Nadmienić należy, że zarówno tytoń kentucki, jak i machorka są na suszę dosyć wytrzymałe i bardzo rzadko u nas może się zdarzyć, że rola pod nie przeznaczona jest zbyt sucha i orka wiosenna szkodliwa. Orka wiosenna, wykonana przed samem sadzeniem, wpływa bardzo dodatnio na rozwój roślin i dlatego winna być u nas powszechnie stosowana. W każdym razie należy wczesną wiosną, jak tylko