Uelc), Niebiańska Istota Najwyższa Mboli, do której wznosi sie modły przy długotrwałej suszy, „widzi wszystkie rzeczy i słyszy co się mówi”; wśród imion utworzonych z imienia bóstwa jest jedno (Mbolinabilo) znaczące „Mboli cię widzi”. Piorun, który mu zawsze towarzyszy, „jak wierny pies”, służy do karania złoczyńców; toteż kiedy zanosi się na burzę, Zandowie głośno zapewniają o swojej niewinności, wzmacniając te zapewnienia wytryskiwaną z ust wodą 49.
5. N1LOC1 1 NILOTO-CHAMICI
Niloci właściwi to, idąc od północy ku południowi, następujące szczepy: Szylukowie, Nuer, Dinka, Luo, Acoli, Lango i inne. Jwok, Istota Najwyższa Szyluków, przebywa wysoko w niebie i zsyła deszcz; jest yomo, czyli wiatrem i duchem, jest wszechobecna jak powietrze i może widzieć wszystko, zaglądając w głąb serc49. U Dinków pojęcie Istoty Najwyższej oscyluje pomiędzy Njalicz, co znaczy „w górze”, a Dengdit, co znaczy „wielki deszcz”; jednemu i drugiemu przypisuje się atrybut wszechwiedzy i wszystkowidzenia. Njalicz patrzy na świat dniem i nocą, widzi i karze (za pomocą pioruna) tego, kto zabija lub kradnie; wzywa się go w sporach, aby świadczył o prawdomówności stron; Dengdit widzi wszystko z nieba, w jego imieniu wypowiada się przysięgi 50. W podobny sposób pojmowane są Istoty Najwyższe, jak Kwoth szczepu Nuer (nazywany także diom — wiatr) karzący ludzi za pomocą piorunów i burz; Djuok albo Djur szczepu Luo, widzący wszystko, Lubanga szczepu Acolów w Ugandzie, dawca deszczu, znający wszystkie uczynki ludzi (karze zwłaszcza kradzież i cudzołóstwo) i najtajniejsze ich myśli; Jok szczepu Lango (północna Uganda), objawiający się w wirach powietrznych, jest równie jak powietrze wszechobecny i widzi wszystko 7 nieba M.
Przechodząc do Niloto-Chamitów i poczynając od najbardziej wysuniętych na północ, wszystkowidzącą wszechwiedzę, połączoną z niewidzialną wszechobecnością, spotykaną jako atrybut Ajoka, Istoty Najwyższej szczepu Latuka albo Lotuko, a także u bóstwa szczepu Didinga, które zowie się Katkuyen, „Najwyższy”, albo Tamukuyen, „Ponad deszczem” n. Dalej ku południowi.
44