rolę. Miejscem gotyckim staje się również okręt Holendra Wie w powieści Fredericka Marryata Okręt widmo. O rozwinięciu " Tu,acza go locum można mówić z powodu nieraz filmowanej powteśd cT™ g0tyCkie' upiór opery.Podziemia Opery Paryskiej są tu przedstawione
downiczy tych podziemi, ich władca, to porażający straszną brzydotą not ’ miał głowę „żywego trupa”8. Reprezentacyjny gmach Paryża pełni funkc T ~ ku, w którego ciemnościach szaleje złowrogi demon. Mitologia gotyckaTosLTa przeniesiona w rejony Wielkiego Miasta - i w ten sposób mamy do czynień z powieścią gotycką w jej fazie zurbanizowanej, ale nieco inaczej niż u Stokcra, gdzie hrabia Dracula rezyduje na zamku, a w Londynie kupuje starą, opusz-czoną posiadłość, w której urządza swoje siedlisko in extremis.
Głównym tematem klasycznej powieści gotyckiej są perypetie pary kochanków, których miłość zostaje narażona na ciężkie próby ze strony sadystycznych prześladowców i intrygantów, rozporządzających szczegółowo przedstawionymi, wyrafinowanymi sposobami wyrządzania zła. Udział widm, diabłów, duchów i wampirów w intrydze obfitującej w napięcia grozy i sensacyjne wydarzenia (uprowadzenia, porwania i zabójstwa) bywa bardzo poważny; pojawiają się cudowne i złowróżbne znaki, istotną rolę w zwrotach akcji grają przeczucia, przepowiednie, sny i wizje. Powieść gotycka wypracowała swój typ bohatera, zwanego łotrem gotyckim. To ponury gwałtownik i tyran, namiętny „wielki zbrodniarz”, immoralista i bluźnierca. Obdarzony bywa dwuznacznym pięknem zła, jak Szatan z Raju utraconego Miltona, często popada w obłęd, czasem cierpi na rozdwojenie jaźni. Historycy literatury widzą w nim dziedzica rozuzdanych moralnie postaci teatiu elżbietańskie^o i prototyp bohatera bajronicznego, który przejawi się również u pierwszyr wampirze literackim, stworzonym przez Byrona i Polidoriego (poi. iozdz‘ 18)- Rządzą nim zbrodnicze namiętności, przeważnie jawnie seksual Annie Le Brun sądzi, że idea kazirodcza niepokoi wiek X\ III-»P° U- ' incestu i gwałtu występuje jednak tylko w obrębie czarnej powieś \ ^
się wydawać zarówno wyjątkowe, jak naturalne, gdyż Plzt z u ' ^ ^ t
s)a filozoficzna, w której wyraża się subwersywna nowość, jest {
Przez te same fantazmaty kazirodczego gwałtu 9. W powieści .....
bohater tytułowy, Ambrosio, popełnia na swej siosti/.t Antoni' A ^ Występki: gwałt, kazirodztwo i zabójstwo. Jesteśmy już hlć k Psychopatologia stanowi podstawowy problem p°w h si i